Kur geçişkenliği parasal genişlemeyi zorlaştırıyor

Mart ayı TÜFE enflasyonu %0,88’lik piyasa beklentisini aşarak %1,13 seviyesinde gerçekleşti. Bu rakam yıllık enflasyonu geçen ayki %7,89’dan %8,39’a yükseltti.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan 4 Nisan Cuma günü Azerbaycan ziyareti öncesinde yaptığı basın açıklamasında Merkez Bankası’nı faizi indirmeye çağırdı. Peki piyasa analistleri TCMB’nin faiz indirme olasılığına nasıl bakıyor? Merkez Bankası’nın son dönem para politikasını ve olası faiz indirme kararını ÜNLÜ Portföy’den Serkan Gönençler Mart ayı TÜFE Enflasyon Raporu’nda yorumladı.

Çekirdek enflasyonun çift haneye yaklaştığı bir ortamda TCMB’nin aşırı genişlemeci bir adım atmasının çok muhtemel görünmediğini belirten Serkan Gönençler’e göre TL’nin son dönemde istikrar kazanmasında TCMB’nin Ocak sonundaki faiz artırımının yanında, gelişmekte olan ülkelere karşı risk algısının düzelmesinin de önemli bir etkisi oldu.  “Küresel risk algısının bozulduğu bir ortamda herhangi bir parasal genişleme adımı TL’nin üzerindeki baskıları artırabilir” diyen Gönençler, TCMB’nin alacağı parasal genişleme kararının küresel risk algısının belirlediği sınırlar çerçevesinde olabileceğinin altını çizdi.

Beklentilerin üzerindeki gerçekleşmenin gıda ve giyim kaleminden kaynaklandığı ileri sürülebilir. Ancak detaylara bakıldığında, enflasyonun yüksek olmasında kur geçişkenliğinin asıl belirleyici etken olduğunu düşünüyoruz. Çekirdek enflasyon kalemlerinde yüksek oranlı artışlar görülürken, kur geçişkenliğinin hem temel mal grubunda, hem de hizmet enflasyonunda etkili olduğu görülüyor.

Çekirdek enflasyon çift haneye dayanabilir

Çekidek enflasyon göstergelerinden en yakından takip edilen I endeksi yıllık bazda %8,4’den %9,3’e yükselirken, diğer çekirdek enflasyon göstergeleri de buna yakın seviyelerde seyrediyor. Çekirdek enflasyonun %9,0’u aşacağı beklentimizi daha önce paylaşmıştık, ancak bunun beklediğimizden de önce gerçekleştiğini söyleyebiliriz. Bu arada hizmet enflasyonunun da %8,3’den %8,6’ya yükseldiğini hesaplamaktayız. Kur geçişkenliği önümüzdeki aylarda zayıflayacak da olsa, geçen yılın aynı dönemindeki düşük baz etkisi dikkate alındığında çekirdek enflasyonun bir kaç ay daha yükselmeye devam edeceğini söyleyebiliriz. Özetle, çekirdek enflasyon (I endeksi) Mayıs ayı itibariyle çift haneyE dayanabilir.

TÜFE enflasyonunun da Nisan ya da Mayıs ayı itibariyla %9,0’u aşmasını bekliyoruz. Nisan ayında doğalgaz ve elektrik zammı yapılmaması manşet enflasyonda çift hanenin görülmesinin önüne geçmiş olabilir. Ancak enerji zamlarının sonraki aylarda (örneğin Temmuz) yapılması ile manşet rakam yılın geri kalanında da %9,0’a yakın seviyelerde seyredebilir. Yıl sonu için %8,4’lük TÜFE enflasyonu beklentimizi koruyoruz.

TCMB ancak sınırlı bir parasal genişleme yapabilir

Bilindiği gibi TCMB geçtiğimiz günlerde zorunlu karşılıklara faiz ödenmesi ya da ZK oranları ve/veya rezerv opsiyon katsayılarında (ROK) değişiklik yapılması gibi bazı parasal genişleme önlemlerinin (hemen olmasa da ileride) gündeme gelebileceğini belirtti. Çekirdek enflasyonun çift haneye yaklaştığı bir ortamda TCMB’nin bu yönde aşırı genişlemeci bir adım atması çok muhtemel görünmüyor. TCMB de zaten sıkı para politikası duruşunun korunacağı mesajını vermeye devam ediyor (bugün Londra’da gerçekleştirdiği  yatırımcı konferansında  da bu yönde mesajlar verdi). Bu açıdan, TCMB’nin ancak küçük ölçekte bir parasal genişleme adımı atmayı gündeme alabileceğini düşünüyoruz. Başkan Erdem Başçı da bugünkü konferansta, bu görüşü destekler bir şekilde,  ZK’lara faiz ödemesinin ancak %2,5-3,0 seviyesinde olabileceğini söyledi.

Parasal genişleme için küresel risk algısı da belirleyici olacak

Böyle bir adımın atılması küresel risk algısına da bağlı olacaktır. TL’nin son dönemde istikrar kazanmasında TCMB’nin Ocak sonundaki faiz arttırımının yanında, gelişmekte olan ülkelere karşı risk algısının düzelmesinin etkisinin olduğu da açık. Alınacak parasal genişleme önleminin (örneğin ZK’lara %2,5-3,0 faiz ödenmesinin) pratikte etkisi çok sınırlı da olsa, küresel risk algısının bozulduğu bir ortamda, herhangi bir parasal genişleme adımı, TL üzerindeki baskıları arttırabilir. Bu nedenle, TCMB’nin bahsettiği parasal genişleme adımlarını küresel risk algısı izin verdiği ölçüde gündeme alabileceğini düşünüyoruz.