Geçiş süreci hatalı, yasaklı firmalar ‘kalıntı’ stokluyor

Ziraat Mühendisleri Odası, Avrupa’da yasaklanan zirai ilaçların Türkiye’de üretilen sebze ve meyvelerde kullanılması için 2 yıl geçiş süresi tanınması nedeniyle kötü niyetli bazı firmaların bu ilaçları stokladığını açıkladı.

Türkiye’den Avrupa’ya ihraç edilen üzüm, armut ve dolmalık biberde yüksek oranda pestisit (zirai ilaç kalıntısı) olduğu yönündeki gelişmelerin ardından mutfaklardaki pestisit riski Türk ziraat mühendislerinin de gündemine geldi. Ziraat Mühendisleri Odası tarafından hazırlanan raporda, AB’de yasaklanan ürünlerin Türkiye’de de yasaklanmasının olumlu bir gelişme olduğu belirtildi, buna karşılık “Yasaklanan ilaçlara sahip firmalara, ellerindeki stokların bitirilmesi için 2 yıllık bir geçiş süresi tanınmış olması ve bu istisnayı kötüye kullanmak isteyen firmaların stoklarını artırmaları, önümüzdeki dönemde de bu sorundan kaynaklı bazı sıkıntıların ortaya çıkmasına neden olacaktır” uyarısında bulunuldu.

Ziraat Mühendisleri Odası’nca hazırlanan raporda, pestisik kalıntısı sorununda, tarım ilaçları için tavsiye edilen doza uyulmamasının önemli payı olduğu belirtilerek, “Emsalden ruhsatlandırılan ilaçlar ile orijinal ilaçlar arasındaki büyük fiyat farkı, maliyetini düşürmek isteyen çiftçilerin emsal ilaçları tercih etmesine neden olmaktadır. 2012 başından itibaren de Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü‘nün ruhsatlandırılmak için yurtdışından getirilen ilaçların ruhsatlandırılmasında, ilacın spefikasyonu için yapılan analizlerden vazgeçilip, beyanın esas alınması, yeni bir sorun kaynağı olmaya aday uygulama olarak görülmektedir” denildi.

İç tüketimde endişe var

Rusya ve Avrupa Birliği’nin kalıntı limitleri ile Türkiye’nin pestisit kalıntı limitlerinin farklı olmasının da sorunlara yol açtığı vurgulanan raporda, şu uyarılarda bulunuldu:

“İhraç edilecek yaş meyve ve sebze için çeşitli aşamalarda analiz ve kontroller söz konusu iken, pestisit kalıntısı çıkıyor olması, üretiminin yüzde 90’ından fazlasının tüketildiği iç piyasa için gecikmeden çok sıkı önlemlerin alınması gerçeğini olanca açıklığı ile göstermektedir. İhraç edilen yaş meyve ve sebze miktarı düşük olmasına, bu ürünlerle ilgili alıcı ülkelerin sıkı denetimleri bilinerek daha özenli davranılmasına karşın, yine de ilaç kalıntısı bulunan ürünlere rastlanılması, bu konudaki endişeleri sadece ihracat açısından değil, iç tüketim açısından da artıran bir durumdur. Türkiye’de ilaçların ruhsatlama, satış ve uygulama sistemi yerine oturmadığı sürece kalıntı sorunu yaşanmaya devam edecektir.”

İlaç kalıntısına rağmen ihracat artıyor

Zirai ilaç kalıntısı (pestisit) tartışmalarının sürdüğü 2012 Ocak – Mart döneminde, Türkiye’nin yaş meyve sebze ihracatı 2011’in ilk üç ayına göre yüzde 9.1 arttı.

2011 Ocak – Mart döneminde 264 milyon 213 bin dolarlık ihracat yapılırken, 2012’nin aynı döneminde 288 milyon 425 bin dolarlık ihracat gerçekleştirildi.

Libya’ya ihracat açıldı

Aynı dönemde, yaş sebze meyve ihracatı Türkiye’nin geleneksel ihraç pazarlarından Almanya’ya yüzde 11.1, Irak’a yüzde 24.3, Hollanda’ya yüzde 6.1, ABD’ye yüzde 1.9, İtalya’ya yüzde 18.1 artış gösterdi.

Bu dönemde Libya’ya ihracat yüzde 285 oranında artarak sıçrama yaparken, Suudi Arabistan’a ihracat da yüzde 53.9 yükseldi. 2012 Ocak – Mart döneminde, geleneksel ihraç pazarlarından İngiltere’ye yaş meyve sebze ihracatı yüzde 24.9 oranında geriledi. Aynı dönemde ihracat Fransa’ya 0.7, Belçika’ya 1.8, Yunanistan’a 14.4 oranında düştü.

Rusya’ya ihracat geriliyor

Rusya’nın Türkiye’de yetişen domatesleri pestisit gerekçesiyle çevirmesinden bu yana, bu ülkeye ihracat gerilemeye devam ediyor. Yılın ilk 3 ayında da Rusya’ya ihracat yüzde 32.9 oranında geriledi. Suriye’deki olayların bir faturası da ihracata çıktı, yaş meyve sebze ihracatı yüzde 36.6 oranında düştü.