Euro Bölgesi’nin en büyük ekonomisinde resesyon endişeleri artıyor

Geçtiğimiz hafta Avrupa Merkez Bankası’nın (AMB) faiz indirimine gidip gitmeyeceği tartışmaları piyasalarda kararsız hareketlerin ön plana çıkmasına sebep oldu. Küresel büyümede görülen yavaşlama işaretleri dünya borsalarındaki yükseliş dalgasını tersine çeviremedi.

Euro Bölgesi’nde daraltıcı maliye politikalarından geri adım atılacağı sinyalleri, AMB’nin faiz indirimi yapacağı beklentisi ve beklentilerden iyi gelen şirket kârları ile hisse senedi piyasalarındaki yükseliş devam etti. Euro, AMB’nin gösterge faiz oranını düşüreceği söylentisiyle diğer büyük para birimlerinin çoğu karşısında değer kaybetti. Almanya’daki şirket güvenine ilişkin karamsar beklentiler, AMB’nin faiz indireceği spekülasyonunu tetikledi. Avrupa’nın en büyük ekonomisi olan Almanya’da iş dünyası güveninin kış koşullarından da etkilenmesiyle Nisan ayında da düşüş göstererek, düşüşünü ikinci aya taşımıştı. Diğer yandan, sanayi üretimi göstergesi, son 25 yılın en soğuk Mart ayının Almanya’nın büyümesi üzerinde baskı oluşturması ile birlikte, daralma işaret etti ve ekonominin ilk çeyrekte resesyona girebileceği endişesini artırdı.

Almanya’da resesyon endişeleri artarken, Almanya Şansölyesi Merkel, Almanya’nın Güney Avrupa ülkelerinin aksine yüksek faize ihtiyacını dile getirerek Euro Bölgesi’ndeki ayrılıklara bir kez daha dikkat çekti. Bu açıklamalar Kuzey-Güney ayrımının hâlâ devam ettiğini gösteriyor. Merkel’e göre, AMB’nin şu an Almanya için faizleri bir miktar artırması, diğer ülkelere de daha fazla likidite sağlaması gerekiyor. Bu açıklamalardan da anlaşıldığı gibi, Merkel borç krizindeki ülkelerin ucuz kredi ve kurumsal finansmana likidite akışının desteklenmesi ihtiyacını kabulleniyor. Almanya’nın 5 ay sonraki seçimleri, mali esnekliklere işaret eden konuşmaları konusunda Merkel’in Avrupa’yı daha rekabetçi hâle getirmeyi amaçlayan yapısal reform hedefinden vazgeçmeyi göze alamayacağı anlamına geliyor.

Son gelen veriler sonrasında AMB politika yapıcıları bu haftaki toplantıda faiz indirimi olabileceğinin sinyalini verirken, AMB Başkanı Draghi, ay başında toparlanmanın bozulması halinde borçlanma maliyetlerini düşürebileceğini ifade etti. Diğer yandan, geçtiğimiz haftalarda İtalya seçimlerindeki belirsizlikler ve Güney Kıbrıs’ın kurtarılmasından kaynaklanan geçici güven şoku son zamanlara Euro Bölgesi’ne olan güveni azaltmıştı.

Euro Bölgesi’ne olan güvenin azaldığını gördüğümüz son günlerde, önümüzdeki süreçlerde ekonomik verilerde iyileşme görülmemesi ve toparlanmada sıkıntı olması halinde bu hafta yapılacak toplantıda AMB faiz indirimine gidebilir gibi görünüyor. Bu açıdan hafta içerisinde açıklanacak veriler yakından takip edilmelidir.

ABD ekonomisindeki güçlü seyir uzun soluklu olmayabilir

ABD’de tüketici harcamalarının hızlı çıkış göstermesinin pozitif etkileri ABD piyasalarına yansırken, ekonomideki genişlemenin yükselen hisse fiyatları ve konut değerlerinin zenginliği artırmasından kaynaklandığı tahmin edilmekte. ABD’de enflasyonun soğuması ve 11.7 milyon Amerikalının işsiz olmayı sürdürmesiyle FED politika yapıcılarının tahvil alımlarının hızını ne zaman yavaşlatacakları tartışmaları, yerini rekor düzeydeki parasal genişleme önlemlerini artırma ihtiyacına bırakmaya başladı.

Amerikan Merkez Bankası’nın geçtiğimiz ayki toplantısında FED Açık Piyasa Komitesi’nin birçok üyesi tahvil alımlarının yavaşlatılmasını ve yıl sonuna kadar sonlandırılmasını savunmuştu. Ancak o zamandan bu yana 7 FED yetkilisi mevcut alım hızının korunmasına destek veren açıklamalarda bulundu. FED’in mevcut parasal genişleme önlemlerini aynı hızda sürdürmesine destek veren 7 politika yapıcı arasında FED Yöneticisi Daniel Tarullo, New York FED Başkanı William C. Dudley, St. Louis FED Başkanı James Bullard, Chicago FED Başkanı Charles Evans ve Boston FED Başkanı Eric Rosengren’den oluşan 5’li, FOMC’da oy hakkına da sahip bulunuyor.

Makroekonomik açıdan ABD ekonomisini ele aldığımızda, geçtiğimiz hafta işsizlik sigortası başvurusu için beklenenden daha az başvuru gerçekleşirken, istihdam piyasasında gelişme olabileceğini gösterdi. İşsizlik sigortası başvuruları, 20 Nisan’da biten hafta itibariyle 16.000 azalarak 339.000’e gerileyerek 9 Mart’tan bu yana en düşük seviyeyi gördü. ABD’de dayanıklı tüketim malları siparişleri Mart ayında son 7 ayın en sert düşüşünü gerçekleştirirken, firma yatırımlarının soğuması ve ticari uçaklara yönelik talebin düşmesi etkili rol oynadı. Konut satışları verilerine baktığımızda ise yeni konut satışları Mart ayında yükselerek sektöre 2008 yılından bu yana en iyi çeyrek dönemlik periyodunu yaşatırken, konut sektöründeki toparlanmanın istikrarlı olduğuna dair işaretlere bir yenisini ekledi. Geçtiğimiz hafta açıklanan verilere göre yeni konut satışları geçtiğimiz ay yüzde 1,5 tırmanış göstererek yıllık 417.00 seviyesine yükseldi ve Şubat ayındaki 411.00’lik seviyenin üzerine çıktı.

Dünyanın en büyük ekonomisi ABD’de büyüme, tüketici harcamalarının son iki yılın en hızlı artışını göstererek işletmelerin yeniden stok oluşturmaya başlaması ile birlikte, yılın ilk üç aylık döneminde hızlandı. Geçtiğimiz haftanın son işlem gününde büyüme bir önceki veriye göre daha iyi açıklanarak ekonominin genişlediğinin sinyalini verdi. Ekonomi geçen yılın son çeyreğinde yüzde 0,4 genişlemişti. ABD’de 2013 yılının ilk çeyreğinde dönemsel bazda büyüme hızı yüzde 2,5 olarak gerçekleşti. Hisse senedi ve konut fiyatlarındaki artışlardan dolayı yükselen refah, Amerikalıların şimdilerde başlayan gelir vergisi artışlarına karşı kendilerini korumasını sağlıyor. Ekonominin diğer kısımlarındaki güçlü seyri gösteren son ekonomik veriler sürekli olmayabilir. Zira planlanan federal harcamalardaki kısıntılarla birlikte, stok artışındaki yavaşlama, yatırım ve istihdamı sınırlayabilir.

Enflasyon kaygılarının azalması ve yatırımcıların Hazine faizlerini bu yılın en düşük seviyelerine itmesiyle tahvil piyasası da parasal genişleme önlemlerine destek veriyor. Avrupa ekonomisindeki zayıflığın ve ABD bütçesindeki dağınıklığın küresel ekonomi ve finansal regülasyonu toparlayabilmek adına daha fazla çaba sarf edilmesi ve daha çok şeylerin yapılması gerekiyor. 

 …

Tuğba Özay /İntegral Menkul Değerler Araştırma Departmanı, Analist