Rizeli çaya kanun istiyor

Dünyanın 5 büyük çay üreticisinden biri olan Türkiye’de sektörün merkezi Rize, ‘Çay Kanunu’ talep etti.

Her gün bir yudum alarak güne başladığımız çayın yüzde 66’sı Rize’de üretiliyor. Kent için çay adeta hayat kaynağı durumunda. Rizeli artık çayın hikâyesini yeniden yazmak için ürüne ‘kanun’  istiyor. Türkiye çay sektörü 200 bini aşkın üreticisi ve 300 işletmesi ile dünyada çay üreten ülkeler arasında 5’inci büyüklükte. Son yıllarda çay sektöründe verim ve kalitenin düşmesi ile birlikte maliyetlerin yükselmesi, Türk çayını dünya piyasalarında fiyat rekabeti açısından güçsüz kılıyor. Yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri konusunda ortak paydada buluşuluyor olması çay sektörünün geleceği açısından umut veriyor. Sektör,

Bir yandan atılması gereken adımlar ele alınırken diğer yandan mevcut markaların Türkiye ve Dünya piyasasında tanıtımına ve tüketiciye ulaşmasına yönelik çalışmalarda hızla devam ediyor. Türk çayını Dünya Markası yapmak adına bilimselliğin ön planda tutulacağı ifade ediliyor. Rize Ticaret ve Sanayi Odası (TSO) ile Rize Ticaret Borsası’nın ortaklaşa yürütmekte olduğu Çay Araştırma ve Geliştirme Merkezi Projesi arzu edilen bilimsel çalışmaların sürekliliğini sağlayacak önemli bir adım olarak görülüyor. Bir yıl içerisinde faaliyete başlaması planlanan merkezde siyah, yeşil ve organik çay üretim üniteleri, paketleme tesisi ve laboratuarın yer alacağı bildiriliyor. Merkezin amacının topraktan bardağa kadar çayın iyileştirilmesi için çalışmalar yapılıp çay üretiminde ve tadındaki eksikliklerin giderilmesi olduğu dile getiriliyor.

Müstahsili, sanayiciyi, bölgeyi ve ürünü koruyan çay kanunun çıkarılması gerektiği de sektör temsilcileri tarafından vurgulanıyor. Arazi toplulaştırması ve toprak reformu ile çaylıkların ıslahı çalışmaları çayda verim ve kalitenin artırılması için sektörün acil ihtiyaçları arasında olduğu belirtiliyor.

Rizeli çaycılar, bugüne kadar münferit hareketlerle yapılan çalışmaların sonuçlarından ders almış olarak, devlet dâhil sektörün tüm bileşenlerinin bütünleşik bir yapı ile hareket etmesini istiyor. Sektör böylece Türk çayında yeni bir tarih başlatacak. Bunun içinde tüm kesimler bir ‘Çay Kanunu’ talep ediyor. Son yıllarda çayı özellikle Gürcü işlerin toplaması da, çaydan kazanılan paranın kente yeniden dönmemesine neden oluyor. Diğer bir sıkıntı ücretlerin işçilere miktar bazında ödenmesi. Amaç daha çok çay toplamak olunca çay dalı, budağı ile toplanıyor. Bu durum kalitesiz yaş çay toplanmasına neden oluyor. Çay sektörü kanunun tüm sorunlarının önüne geçeceği düşüncesinde.  DÜNYA Gazetesi “Üreten Kentler Anlatıyor” yazı dizisi ile, Anadolu’nun üretim merkezlerinin nabzını tutmaya devam ediyor.  Yazı dizisi kapsamında bugüne kadar 19 kentte incelemelerde bulunuldu. DÜNYA ekibinin mercek altına aldığı 20’nci şehir ise Rize. Yapılan inceleme kapsamında Rizeli iş adamları ile görüş alışverişinde bulunuldu, kentteki fabrikalar, tesisler gezildi.

Cevahir: Ovit ve Lojistik Merkez kalkınma sağlar

Rize TSO Başkan Vekili Şükrü Cevahir, il genelinde yaklaşık 350 bin, il merkezinde yaklaşık 100 bin kişinin yaşadığı Rize’de orta sınıfı oluşturan iş gruplarını, çay ziraatçısı, emekli, işçi-memur ve işveren olarak tanımladı. Oda olarak 2 bin 760 üyeye sahip olduklarının bilgisini veren Cevahir, Rize’nin en büyük ekonomisini çay tarımının oluşturduğunu belirterek, “Çay geçim Kaynağı olarak görülmese de geçim kaynağıdır. Rize için olmazsa olmazdır” dedi. Cevahir Rize’nin gelişim gündemindeki önemli konuları şu şekilde özetledi:  “Ülke ortalamasına göre geri kaldık. Ancak son dönemde kentimizde önemli projelere imza atılıyor. Ovit Tuneli ile Rize- Mardin sevgi yolunun hayata geçirilmesi Rize’yi ekonomik ve sosyal yönden kalkındıracak. Bunun yanı sıra İyidere mevkiinde lojistik merkez kurulması için proje çalışmaları devam ediyor” diye konuştu.

OSB’de imalat sektörüne öncelik verilecek

Altyapı çalışmaları devam eden, 2014 yılının ikinci yarısında arazi tahsislerine başlanması planlanan Rize Organize Sanayi Bölgesi (OSB) hakkında bilgi veren Cevahir, 550 dönüm arazi üzerine kurulan sanayi bölgesinin 37 parselden oluştuğunu ve 450 dönüm ilave alana da sahip olunduğunu bildirdi. Cevahir, OSB’ye başvuruların devam ettiğini, önceliğin istihdamı artıracak firmalara verileceğini belirtti.

Ayder ve İkizdere yurtdışında tanıtılmalı

İlin gelişim potansiyeli açısından turizmin çaydan sonra gelen sektör olduğunu ifade eden Cevahir, “Turizm’de otelcilik ve teleferik hizmetleri üzerine projeler var. Ayder ve İkizdere’nin uluslararası alanda tanıtılması ve turizmin geliştirilmesi gerekir. Sahil ve yayla kesimlerinde turizmi geliştirmek istiyoruz. Turizmin gelişmesi önündeki en önemli sorunumuz Konaklama kapasitemizin az oluşudur. Bunun için otel yatırımları yapmamız gereklidir. Uygun araziler ve yatırımcılara ihtiyaç duymaktayız.” şeklinde konuştu.

EKONOMİ AJANDASI