Türkiye Noterler Birliği (TNB) Başkanı Yunus Tutar, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından 1 Ocak itibarıyla başlatılan taşınır rehni uygulamasıyla ilgili sorularını yanıtladı.

Kredi kullanmak için gereken tüm rehin kayıt işlemlerinin TARES sistemiyle noterler tarafından yapıldığını anımsatan Tutar, malını, tarımsal ürününü ya da hayvanını rehin göstererek kredi temin etmek isteyenlerin, öncelikle bir finans kuruluşuna giderek kredi işlemi başlatması gerektiğini kaydetti.

Tutar, teminat gösterilecek varlıkların banka tarafından kontrol edilmesi ve kredi miktarında mutabık kalınmasının ardından banka şubesinden TARES’e girilerek sözleşme metninin doldurulması işleminin yapıldığını aktardı.

Sistemin çok basit işlediğine işaret eden Tutar, “TARES size bir numara verecek. Taraflar, bu numara ile en yakın notere giderek sözleşme çıktısını imzalayacak. Böylece o rehin sözleşmesi sicile kaydedilmiş olacak.” dedi.

Finans kuruluşlarıyla entegrasyon

Tutar, tarafların elektronik imzası varsa TARES’te oluşturulan sözleşmenin notere gitmeye gerek kalmadan imzalanıp sicilde kaydedilebileceğini dile getirerek, çalışmaların kapsamının genişletileceğini ve yakın zamanda finans kuruluşlarıyla da entegrasyonun hedeflendiğini bildirdi.

Sözleşmesinin kaydedilmesiyle rehin verilen tüm varlıkların artık sicilde görüleceğini belirten Tutar, her türlü rehin işleminin sicilden sorgulanabileceğini, bu sayede rehnedilmek istenen varlığın üzerinde başka rehin olup olmadığının da kontrol edilebileceğini ifade etti.

Tutar, sistemin, küçük işletmeler, çiftçi ve esnafın finansal ihtiyaçlarını kolay karşılaması için getirildiğini anımsatarak, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Artık kredi alırken işletmenin tamamının teminat gösterilmesi gerekmiyor. Ticari hatlar ve plakalar, stok mallar, fikri ve sınai mülkiyet hakları, sarf malzemeleri, kira gelirleri ve ticari projeler de rehin gösterilebiliyor. Özellikle son dönemde ticari hat ve ticari plakada da yoğun rehin işlemi yaşanıyor.”

Tutar, taşınır rehni uygulamasının iki esnaf arasında da işleyebileceğini, tarafların birbirine mallarını rehnedebileceğini söyledi.

En çok esnaf ve tacirler yararlandı

TARES kayıtlarına göre, 1 Ocak-8 Eylül itibarıyla taşınır rehin sistemiyle 5 bin 828 sözleşme imzalandı.

Uygulamadan 2 bin 740 rehin sözleşmesi ile en fazla esnaf kesimi yararlandı. Esnafı, bin 984 ile tacirler izledi. Uygulama sayesinde, 1 Ocak’tan itibaren 6,7 milyar lira, 403 milyon dolar ve 159 milyon avroluk finansman sağlandı.

En fazla alacaklar rehin verildi

Rehin verilen varlık türlerinin dağılımında, 454 bin 77 adetle ilk sırada alacaklar yer aldı. Vatandaşlar, kredi çekebilmek için tahsil etmeyi beklediği alacağını rehin verdi.

Alacakları, 37 bin 133 ile makine ve teçhizatlar, 10 bin 948 ile stoklar izledi.

Bunun yanında, 4 bin 630 hayvan varlığı rehnedilirken, ticari plaka ve ticari hatta da 3 bin 975 adet rehin işlemi yapıldı.

Verilere göre, 92 ticari işletme, 75 tarımsal ürün, 49 ticaret unvanı, 49 hammadde, 31 sarf malzemesi, 26 fikri mülkiyet hakkı ve marka, 23 işletme adı, 21 lisans ve ruhsatlar, 13 faydalı model rehin verilerek finansman temin edildi.

En az ilgi gören rehin imkanları ise kira gelirleri ile ticari projeler oldu.