TÜRKİYE EKONOMİSİ İLK ÇEYREKTE YÜZDE 4 BÜYÜDÜ

Türkiye ekonomisi, ilk çeyrekte yıllık bazda yüzde 4 büyüdü. Böylece büyüme, ekonomistlerin beklentilerinin üzerinde gerçekleşti. Büyüme, depremin de etkisiyle kamu ve sosyal yönü ağırlıklı hizmetler ile bankacılık kesiminden geldi. Sanayi ve tarım sektörleri sırasıyla yüzde 0,7 ve yüzde 3,8 oranında küçüldü.

Türkiye’nin yaşadığı en büyük felaketlerden biri olan 6 Şubat depremlerinin etkisini de içeren 2023 Ocak-Mart döneminde (1. Çeyrek) GSYH yüzde 4 oranında büyüdü. Büyüme depremin de etkisiyle kamu ve sosyal yönü ağırlıklı hizmetler ile bankacılık kesiminden geldi. Sanayi ve tarım sektörleri sırasıyla yüzde 0,7 ve yüzde 3,8 oranında düştü. Zincirlenmiş hacim endeksine göre yapılan hesaplamalarda, hizmetler yüzde 12,4, idari ve destek hizmet faaliyetleri yüzde 12, finans ve sigorta hizmetleri yüzde 11,2, bilgi iletişim faaliyetleri yüzde 8,1, diğer hizmetler yüzde 7,8, inşaat yüzde 5,1, kamu yönetimi-eğitim-sağlık yüzde 3,6, gayrimenkul yüzde 1,4 artış gösterdi.

Asgari ücretin etkisiyle işgücü payı arttı

Depremde yaşanan üretim kaybı ve yıl başında artırılan asgari ücrete bağlı olarak, yılın ilk çeyreğindeki ücret artışları, GSYH’den ücretlilerin aldığı payı yeniden yukarı taşıdı. 2016’da yüzde 36 düzeyinde olan GSYH’den ücretlerin payı her yıl düzenli azalarak 2022 sonunda yüzde 26,5’e kadar gerilemişti. İlk çeyrekte ise yüzde 38’e yükseldi. Geçen yıl aynı ayda bu oran yüzde 31,1 düzeyindeydi. Yılın ilk çeyreğinde başta asgari ücret olmak ve yıl başı zamları nedeniyle işgücünün payı artış gösteriyor.

Cari fiyatlarla olan büyümenin içinde ithalat yüzde 41,6 oranında eksi katkı verdi. Artı yönde en büyük pay hane halkı tüketiminden geldi.

Zincirlenmiş hacim endeksine göre ise hane halkı harcamaları yüzde 16,2, devletin harcamaları yüzde 5,3, gayri safi sabit sermaye oluşumu ise yüzde 4,9 arttı. İhracat ilk çeyrekte 0,3 oranında azaldı. İthalat ise yüzde14,4 oranında yükseldi. Geçmiş yıllarda net ihracat büyümeye katkı verirken, ilk çeyrek itibariyle bu katkı gerçekleşmeyecek.

Yatırımlar

Zincirlenmiş hacim endeksiyle gayri safi sabit sermaye oluşumuna bakıldığında, ilk çeyrekte bir önceki yıl aynı çeyreğe göre, üretilmiş mali olmayan aktifler yüzde 4,9, inşaat 1,3 arttı. Makine teçhizat da yüzde 8 ile güçlü büyümesini sürdürdü. Makine teçhizat 2019 4. Çeyreğinden bu yana genel büyümenin oldukça üzerinde büyüme gösteriyor.