Türkiye’nin en fazla ihracat yapan ikinci sektörü

İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamülleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) Yönetim Kurulu Başkanı Murat Akyüz, Kimya sektörü 2012 yılında otomotivin ardından Türkiye’nin en fazla ihracat yapan ikinci sektörü oldu. İhracatımızı yüzde 11,34 artışla 17 milyar 592 milyon dolara yükselttik. Mısır, Irak ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin ardından en çok ihracatı Malta, Almanya, Rusya Federasyonu, İran, İtalya, ABD ve Yunanistan’a gerçekleştirdik. Bu başarılı performansımızdan hareketle 2013 yılı ihracat hedefimizi 20 milyar dolar olarak belirledik.

2013 yılının ilk yarısında ise, ihracatımız 8 milyar 575 milyon dolarlık ihracata ulaştı. Ocak – Haziran döneminde otomotivin ardından Türkiye’nin en çok ihracat yapan ikinci sektörü kimya oldu. Mısır, Irak, Almanya, Hollanda, Malta, İran, Rusya, İspanya, İtalya ve Azerbaycan-Nahcivan bu dönemde en fazla ihracat yaptığımız ülkeler olarak sıralanıyor. Güney Afrika ülkeleri, Hollanda, İspanya gibi Avrupa ülkelerine olan ihracat artışımız da dikkat çekici.

Birlik olarak, ihracatçılarımız için potansiyeli yüksek olan bölgeleri araştırıyoruz. Düzenlediğimiz yurtdışı fuar organizasyonları ve ticari heyet gezilerinin yeni pazarlara ulaşmamızda önemli bir rolü var. Bildiğiniz gibi, dünyanın en büyük fuarlarına milli katılımlı fuar organizasyonları gerçekleştiriyoruz. Dış alım heyet gezileri düzenliyoruz. UR-GE (Ekonomi Bakanlığı tarafından kurulan ihracatçının çeşitli pazarlarda yapacağı pazar araştırması, satışı ve eğitimini bir araya getiren bir sistem) faaliyetlerimiz kapsamında yürüttüğümüz çalışmalarımız var.

AB UYUM SÜRECİNDE SON GELİŞMELER

Firmaların kısa, orta ve uzun vadede mali külfetler de doğuracak bu değişimi çok yakından izlemeleri ve sektörlerini ilgilendiren gelişmeler hakkında düzenli olarak bilgi edinmeleri geleceğe dönük stratejilerini belirleyebilmeleri açısından hayati önem taşıyor. İMMİB (İstanbul Maden ve Metaller İhracatçı Birlikleri) bünyesinde bu kapsamdaki faaliyetler, AB Mevzuatı Uyum Şubesi tarafından yürütülüyor.

Birlik olarak son yıllardaki en önemli gündem maddelerimizden biri REACH… İKMİB olarak, REACH Tüzüğü’nün kimya ihracatçımıza getireceği yükümlülükler konusunda firmalarımızı bilgilendirmek ve bu kapsamda nasıl bir yol haritası izleneceği konusunda uzun yıllardır çalışmalar yapıyoruz. Firmalar nezdinde yaptığımız bilgilendirme çalışmalarının yanı sıra kamuoyunda bu konuda farkındalık yaratmaya yönelik pek çok projeyi hayata geçirdik. Kimya sektörümüzün REACH Mevzuatı’ndan direkt ve dolaylı olarak etkilenecek tüm alt sektörlerin, İMMİB bünyesinde kurulan REACH Masası’nda temsil edilmeleri ve yapılan çalışmalara katkıda bulunmalarını sağlıyoruz. Ayrıca, Türkiye çapında REACH ile ilgili bilgilendirme seminerleri düzenliyoruz.

Firmalarımızın REACH sürecindeki kayıt işlemlerini kolaylaştırmak ve maliyetlerini azaltmak amacıyla Brüksel’de REACH Global Servises şirketini kurduk. Kurduğumuz bu şirket sadece Türk şirketlerini de hizmet vermiyor, farklı ülkelerden de şirketlerin kayıt işlemleri için tercih ettiği bir nokta haline geldi, bu da bizi mutlu ediyor.

Avrupa Birliği ile entegrasyon kapsamında REACH uyum standartlarının sağlanması ve tüm ürünlerin bu kapsamda ilgili standartlar dâhiline getirilmesi için sertifikalandırması gerekiyor. İlgili her bir  ürün için bu onayın alınması  ihracatçıya yaklaşık olarak 40 – 50 bin euro’luk bir maliyete neden oluyor. Ürün sayısının ortalama 10 olduğu var sayıldığında, bu durum her bir ihracatçı için 400 – 500 euro’luk bir maliyete karşılık geliyor. Böylesi büyük maliyetler getiren REACH ve CLP konusunda halen teşvik mekanizması oluşturulmadığını üzülerek belirtmek isterim.

KİMYA SEKTÖRÜNDEKİ SORUNLAR

Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nun (EPDK) kaçak akaryakıtı önlemek için uyguladığı bazı kurallar kimya sektörüne ciddi zararlar veriyor. 24 Nisan 2013’te Resmi Gazete’de yayımlanan “Akaryakıt Haricinde Kalan Petrol Ürünlerinin Yurt İçi ve Yurt Dışı Kaynaklardan Teminine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ”in 1 Temmuz’da yürürlüğe girmesi söz konusuydu. Bu tarih 1 Ocak’a ertelendi, ancak bu da bir çözüm değil. Tebliğin yeniden gözden geçirilmesi sektörümüzün geleceği açısından hayati önem taşıyor. 

Diğer yandan Avrupa Birliği’nde 11 Ocak 2010’da yürürlüğe giren AB Kozmetik Tüzüğü kapsamında,  piyasadaki her kozmetik ürün için Avrupa Birliği’nde bir ‘Sorumlu Kişi’ atanması ve 11 Temmuz 2013’e kadar bir bildirim yapması gündemimizdeydi. ‘Sorumlu Kişi’ atanması zorunluluğu ve Avrupa Birliği’nde yerleşik olması gereken bu sorumlu kişiye yüklediği görevler, pazardaki KOBİ’leri olduğu kadar pazara dışarıdan ürün gönderen Türkiye gibi AB dışı ülkelerdeki ihracatçıları da zorluyor. Çünkü ağır sorumluluklar ve yasal bağlayıcılığı nedeniyle bu işi üstlenen firma sayısı az ve fiyatlar da yüksek seyrediyor. Birlik bünyemizde faaliyet gösteren tek temsilcilik REACH Global Services S.A. (RGS) kozmetik tüzüğü kapsamında ‘Sorumlu Kişi ve Bildirim’ konusunda hizmet veriyoruz. 2009 yılından bu yana firmalarımızı yükümlülükleri konusunda eğitim ve seminerlerimizle bilgilendiriyoruz.

Kimya sektörünü yakından ilgilendiren önemli konulardan biri de firmalarımızın yaptıkları ihracatlarda test-denetim-kalite belgelerine yaptığı harcamaların yüksek fiyatlarla ihracatçılarımıza çok ciddi yük getirmesi. İhracatçı firmaların bu tür test-denetim-kalite belgelerine yaptığı harcamaların belli oranlarda devlet desteğine tabi tutulmasının ihracatçılarımıza ciddi bir destek sağlayacağını düşünüyoruz.

Sektörümüzün kronikleşmiş bir diğer sorunu da hammadde de ithalat. İhracatta gösterdiğimiz başarılı performansa rağmen maalesef hammaddede dışa bağımlıyız. Geçtiğimiz yıl kimya sektöründe yaklaşık 90 milyar dolarlık ithalat gerçekleşti. Bazı sektörlerimizde bu oran çok daha fazla… Artık bu yapının değişme zamanı geldi. Dışa bağımlılığın azaltılması için yeni petrokimya yatırımlarının yapılması ve mevcut kapasitenin artırılması gerekiyor. Bunun için yeterli donanım ve altyapıya sahip olduğunu belirti.

 EKONOMİ AJANDASI