EV KİRA ZAMMI YÜZDE 95’LİK ORANLA ENFLASYONU AŞTI

Fahiş kira artışları enflasyonu da körüklüyor. Yıllık enflasyon yüzde 61,5 olurken, gerçek kira endeksi yüzde 95’lik oranla enflasyonun üzerinde artış gösterdi. Aylık artış da yüzde 9,5 olarak hesaplandı. İstanbul’un merkezi lokasyonlarında ortalama 20 bin TL’den başlayan kiralar, bazı bölge ve dairelerde 200 bin TL’ye kadar çıkıyor

Enflasyonla mücadele için faiz silahını çeken Merkez Bankası, yıl sonu enflasyon hedefini yüzde 58 olarak belirlerken ve eylülde yıllık yüzde 61,5’e ulaşırken, ev sahiplerinin kiraya yaptığı fahiş zamlar enflasyonu da aştı.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden yapılan belirlemelere göre, gerçek kira endeksi, bu yıl eylül ayında, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 95,03 artış gösterdi. Aylıkta yüzde 9,5, yıl başından bu yana da yüzde 59 arttı. TÜİK verilerine göre, enflasyon, 2023 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre yüzde 4,75, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 61,53 oldu. Böylelikle gerçek kira artış oranı, yıllık ve aylık enflasyonun da üzerinde gerçekleşti.

Bu durum, ev sahiplerinin kiralara enflasyon hedefinin 37 puan, yıllık enflasyonun 33,5 puan üzerinde zam yaptığını ortaya koyarken, konut grubu, aylık yüzde 5,76’lik artışla, eğitim ve alkollü içecekler tütünden sonra en çok artış gösteren üçüncü grup oldu. Merkez Bankası eylül ayı enflasyon raporunda ise kira alt grubunun, son dört aydır gözlenen artış eğiliminin güçlendiğine vurgu yapıldı.

Kiralar hizmet enflasyonunu katılaştırıyor

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Hafize Gaye Erkan da TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda yaptığı sunumda, kiraların hizmet enflasyonunu etkilediğine dikkat çekmişti. Erkan, şu değerlendirmelerde bulunmuştu: “Kiralardaki yükseliş eğilimi hizmet enflasyonundaki katılığı en çok etkileyen unsurlardan biri durumuna gelmiştir. Hizmet sektörünün geneline yayılan enflasyondaki ataletin kırılması, beklentilerin düzelerek yeniden çıpalanmasına bağlıdır.”

Bazı bölgelerde 200 bin TL

Emlak platformlarından yapılan belirlemelere göre, İstanbul’da semtine göre değişmekle birlikte en düşük kiralar 12-14 bin TL’den başlıyor, 200 bin TL’ye kadar çıkıyor. İstanbul Levent de 25 bin TL’den başlayan kiralar, lüks bölge ve dairelerde 150-200 bin TL’ye kadar yükseliyor. Bakırköy’de fiyatlar 27 bin TL ile 120 bin TL arasında seyrediyor. Ataköy’de 23 bin TL ile 80 bin TL, Şişli’de 20 bin ile 90 bin TL, Mecidiyeköy’de 18 bin TL ile 75 bin TL, Florya’da 30 bin TL ile 120 bin TL arasında değişiyor.

Zeytinburnu’nda ortalama 12 bin TL’den başlıyor 69 bin TL’ye kadar yükseliyor. Lüks, deniz manzaralı dairelerde bu rakam 200 buluyor. Bahçelievler’de ortalama 14 bin TL ile 55 bin TL, Başakşehir’de 15 bin ile 67 bin TL, Beylikdüzü’nde 10-12 bin TL ile 55 bin TL, Yakuplu’daki lüks villalarda ise 75 bin TL’ye kadar çıkıyor.

Spekülatif kira artışına 54,5 milyon TL ceza yağdı

Ticaret Bakanlığı, spekülatif fiiler ile fahiş fiyata sebebiyet veren ilanlar ve yanıltıcı reklamların titizlikle incelendiğini belirterek, emlak sektöründe kayıt dışı, manipülatif amaçlı ilan paylaşan 545 kişiye 54 milyon 500 bin lira ceza kesildiğini duyurdu. Bakanlıktan yapılan açıklamada, şöyle denildi: “İlan platformlarında verilen satılık emlak ilanları inceleme altına alınmıştır.

1 Eylül’den bu yana verilen satılık emlak ilanlarında, ilanın yayımda olduğu dönemde fiyatında yüzde 100 ve üzeri artış yaparak piyasayı ve serbest rekabeti bozan ve tüketicileri mağdur eden 545 kişiye Taşınmaz Ticareti Hakkında Yönetmelik’in 14’üncü maddesindeki ‘Taşınmaz ticaretiyle iştigal edenler haksız ve hukuka aykırı davranış ve ticari faaliyetlerde bulunamaz’ hükmüne aykırı faaliyetleri nedeniyle kişi başına 100 bin lira olmak üzere toplam 54 milyon 500 bin lira para cezası verilmesine karar verilmiştir.” Vatandaşları mağdur edebilecek her türlü ihtimalin Bakanlıkça değerlendirildiği vurgulanan açıklamada, gerekli incelemelerin de ivedilikle başlatıldığı kaydedildi.

Arabulucuda ‘TÜFE oranında artışta’ uzlaşma

İzmir’de kira bedeli konusunda anlaşmazlık yaşayan ev sahibi ile kiracı, arabuluculuk masasında kademeli kira artışı şartıyla el sıkıştı. Çiğli’deki evin sahibi M.D, apartmanın bulunduğu bölgedeki ortalama kira bedelinin 8-9 bin lira arasında değiştiğini belirterek, kiracısı Atilla Figen’den 1750 lira olan aylık ödemesini yükseltmesini talep etti.

Tarafların sonuca ulaşamaması üzerine konu yargıya taşınınca zorunlu arabuluculuk şartı devreye girdi. Görüşmelerin ardından arabuluculuk masasında ev sahibi ile kiracı kademeli zam şartıyla anlaşmaya vardı. İmzalanan anlaşmaya göre, kiracı ev sahibine 2024 yılının haziran ayına kadar aylık 3 bin lira, haziran ve ağustos ayları arasında 5 bin lira ödeyecek.

2024 yılının ağustos ayından itibaren kiraya Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) oranında zam yapılacak. Kiracı Atilla Figen, “İki taraf da elinden gelen gayreti gösteriyor” derken, ev sahibinin avukatı Haydar Tekinay, “Taraflar birbirlerinin ekonomik durumlarını biliyordu ve uygun bir artış yapıldı” dedi.