‘Rum Kesimi tehlikeli örnek olacak’

Reuters’ın Kıbrıs Rum Kesimi’yle ilgili analizine göre, banka mevduatına vergi kararı Euro Bölgesi’nde tehlikeli örnek yaratacak.

Euro Bölgesi’nin Kıbrıs Rum Kesimi’nde banka mudilerine vergi getirme kararı, Euro Bölgesi’nde yatırımcıları ve tasarruf sahiplerini ürkütecek bir uygulamanın kapısını açmasından korkan politikacılar ve bankacıları hem şaşırttı hem de korkuttu.

Cuma gecesi sabaha kadar devam eden toplantının sonunda Euro Bölgesi maliye bakanları Rum Yönetimi’ne 10 milyar Euro’luk (13 milyar dolar) kurtarma yardımı vermeyi kabul etti. Ancak bakanlar borcun çok büyük bölümü bankalardan kaynaklandığı için ortaya çıkan mali yükün çoğunu sektörün üstlenmesi anlamına gelen bir karar aldılar.

Euro Bölgesi bakanları, bundan önceki yardım paketlerinden farklı olarak Rum tasarruf sahiplerinin mevduatlarından yüzde 10’a kadar ödeme yaparak ülkelerinin borcuna karşılık en az 6 milyar Euro’luk bir destek sağlamaya zorluyorlar.

Bu karar Güney Kıbrıs’ta önce şaşkınlık sonra da öfke yarattı. Ne var ki kurtarma yardımı almazsa Rum Yönetimi iflasa girecek ve bu durumda Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB), Euro Bölgesi’ndeki sorunlu ülkelerin devlet tahvilleri alma kararıyla canlandırmayı başardığı yatırımcı güveni yeniden çökecek.

Her ne kadar bakanlar bu uygulamanın tek seferlik olduğunu ve Güney Kıbrıs’ın Euro Bölgesi ekonomisine katkısının sadece yüzde 0.2 olduğunu vurgulasalar da, siyasetçiler, bankacılar ve analistler, bu verginin diğer Euro Bölgesi ülkelere zarar vereceğinden kaygılı.

Newedge Strategy’den analist Annalisa Pizza, “İlk kez başvurulacak bu uygulama, aşırı bir önlem. Bizim görüşümüze göre Avrupa Para Birliği alanında paniğe yol açacak. Bir miktar sermaye çıkışı ihtimalini de göz ardı edemeyiz” dedi.

ATM’LERE HÜCUM ETTİLER
Karar üzerine Rumlar banka ATM’lerine hücum etti. Pek çok para çekme noktasında nakit kısa sürede tükendi. Pek çok mudinin Cumartesi sabahından bu yana hesaplarına girememesi de halk arasında tedirginlik yaratacak.

ECB politika yapıcılarından Joerg Asmussen, maliye bakanları (Eurogroup) toplantısından sonra, “Bizim için Rum Kesimi sistemik anlamda önem taşıyor. Ekonomisi küçük olmasına rağmen, burada olabilecek kontrolsüz gelişmeler, 2012 yılında Euro Bölgesi’ni istikrara kavuşturmak için yapılan önemli ilerlemelere zarar verebilir” dedi.

Rum parlamentosu da bu konuda karar vermek için acil olarak yapacağı toplantıyı bugüne erteledi. Cumhurbaşkanı Nicos Anastasiades, meclisi bu kararı kabul etmesi için zorlayacak.

MUDİLERİN ÇOĞU İNGİLİZ VE RUS VATANDAŞI
Kıbrıs Rum Kesimi bankalarındaki mevduatın büyük bölümü Rus ve İngiliz vatandaşlarına ait. Buna karşılık tek seferlik mevduat vergisi henüz Rum Kesimi dışında protesto edilmedi. Bankalar ve devlet kurumları mudilere güvence vermek için açıklamada bulundular.

Rum Kesimi bankalarından Laiki Bank ve Bank of Cyprus, müşterilerine verginin Rum Kesimi dışındaki şubeleri için geçerli olmadığını açıkladı.

KARAR EKONOMİ ÇEVRELERİNDE HUZURSUZLUK YARATTI
Tek seferlik mevduat vergisini talep eden Euro Bölgesi maliye bakanları dışındaki çevreler kararın huzursuzluk yarattığını gizlemiyorlar.

Goldman Sachs’a danışmanlık yapan Çek Cumhuriyeti eski ekonomi bakanı Vladimir Dlouhy, Reuters’a yaptığı açıklamada, “Almanya ve Kuzey Avrupa’da seçmenlerin bazı fedakarlıklar istemelerini anlayabiliyorum. Ancak mevduatın yüzde 10’una el koyma anlamına gelen bir çözüm isterseniz çok tehlikeli bir emsal oluşturursunuz” dedi.

İsviçre’deki St Gallen Üniversitesi’nde uluslararası ticaret programında ders veren Profesör Simon Evenett ise Güney Kıbrıs hakkında alınan kararın yalnız başına değerlendirilemeyeceğini ifade ediyor.

Avrupa Parlamentosu’nun Ekonomi ve Parasal İşler Komitesi başkanı Sharon Bowles ise mevduat vergisi kararının kendisini dehşete düşürdüğünü ifade etti.