İnternet üzerinde alışveriş yapanlar dikkat

Son yıllarda artan online alışverişte müşteriler mağdur ediliyor. Tüketiciler Birliği’nden konuyla ilgili hem uyarı hem de tavsiyelerde bulundu.

Tüketiciler Birliği Genel Başkanı Nazım Kaya, internet ve televizyon aracılığıyla yapılan mesafeli satışlarda patlama yaşandığını belirterek, güvensiz alışveriş sitelerinin tüketicileri mağdur ettiğini söyledi.

Kaya, AA muhabirine internet sitesi kurarak ticaret yapmanın yasal sorumluluğa bağlı olmadığını, herkesin site kurarak ticaret yapabildiğini öne sürerek, birçok sitenin kayıtsız şekilde ve fatura kesmeden mal satışı yaptığını iddia etti.

Bazı internet sitelerinin ülkeye yasal olmayan yollarla sokulan, garantisiz ürünleri tüketiciye pazarladığını ileri süren Kaya, şöyle devam etti:

”Depoda olmayan malları satıyorlar. ‘Bir baskın yapalım da şu ürünleri toplayalım’ denilebilecek bir sistem yok. Ürünün tarifinde piyasanın oldukça altında fiyatta satıldığı söyleniyor. Bunu daha önce balda da yaşadık. Cep telefonu satışlarında da aynı yanıltma uygulanıyor fakat ‘beğenmezseniz almayabilirsiniz’ deniyor. Bu, ne demektir? Bir tüketici olarak şunu düşünüyorum. Diyorum ki ‘kargo ödemeliyse gelir ürün elime, bakarım, beğenmezsem, garanti belgesi yoksa ithalatçısı adı, sanı, servisi yoksa almayacağım’. Kargoyu getiren kişiye ödeme yapacağım fakat kargo personeli ‘ödemeyi yapmazsanız paketi açtırmıyorum’ diyor. Malı kontrol etmeden nasıl satın alacağım? Oldu bittiye getirme süreci yaşatılıyor. İnternet ve televizyon aracılığıyla yapılan mesafeli satışlarda patlama yaşandı, güvensiz alışveriş siteleri tüketicileri mağdur ediyor.”

Tüketicilerin ürünü arıza halinde geri verebileceğini düşündüğünü, bu nedenle sıkıntı yaşandığını ifade eden Kaya, sahte belgeler nedeniyle tüketicilerin mağdur edildiğini bildirdi.

Kaya, tüketicilerin ödedikleri ücreti zarar hanelerine yazmak zorunda kaldığına işaret ederek, ”Bu tip durumlarla çok fazla karşılaşıyoruz. Artık internet yoluyla satışlar yoğun hal aldı. Vatandaş sürekli hazır halde tutuluyor. 2 bin lira civarında satış değeri olan telefonu ‘yüzde 90 indirimle satıyoruz’ diye reklam yapılıyor. Fakat altına şöyle bir cümle koyuyorlar. ‘Normaline benzer şekilde özel olarak üretilmiştir’ diye yazıyor. İnsan da insana benziyor ama ‘gözleri görmüyorsa işlevini göremiyor’ demektir, benzer olması yetmiyor. Bir ürün şayet çok ucuza satılıyorsa mutlaka bir bit yeniği vardır. Tüketicilerin bunu bilmesi gerekiyor” dedi.

”Bilgi kütüğü oluşturulmalı”

Türkiye’de internet yoluyla ticaretin cirosunun 50 milyar lirayı aştığına dikkati çeken Kaya, ”Bu derece yüksek satışların yapıldığı internet ortamını devlet ne kadara kontrol ediyor? Vergisini ne kadar alabiliyor? Tüketici hakları internet yoluyla satışlarda ne kadar yaşatılabiliyor? Bu konu mutlaka sorgulanmalı” diye konuştu.

İnternet yoluyla satış yapan firmaların Maliye Bakanlığı ve Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) işbirliğiyle gözden geçirilmesi gerektiğini vurgulayan Kaya, ticaret sitelerinin tüketiciye güven verip vermediğinin sorgulanması gerektiğini söyledi.

Kaya, kayıt altına alınamayan ve vergilendirilemeyen internet satışlarının ülke ekonomisine ciddi zararlar verdiğini belirterek, sözlerini şöyle tamamladı:

”Düzgün çalışanlara karşı haksız rekabet var çünkü vergi, kira ödemiyor, evinden dizüstü bilgisayarla satış yapıyor. Vergisini ödemediği için kamu maliyesine ve makro ekonomiye de zararı var. Devletin ekmekten aldığı vergi yerine bu tür siteler ve firmaları kontrol etmesi, tüketiciye de güven vermesi gerekir. İnternet yoluyla satış yapan firmalarla ilgili bilgi kütüğü oluşturulmalı. Bir sorun yaşandığında firmalara ulaşılabilmesi gerekiyor. Bu sitelere teminat sistemi uygulanması gerekiyor. Yıllık cirolarının yüzde 10’u kadar parayı bankada bloke etmelerinin istenmesi ve mağduriyet halinde mağduriyet bedelinin o hesaptan karşılanması gerekiyor. Böyle bir teminatlı, garantili internet alışveriş sistemi oluşturulmalı. Bu yapılmazsa haksız yere ödediğimiz bedellerle Türkiye’de hormonlu büyüyen bir internet ticaretinin oluşması söz konusudur.”