FED sermaye çıkışlarını hızlandırdı

Son on yıl içerisinde küresel büyümenin yüzde 75’ini oluşturan gelişmekte olan ülkelerde stres her geçen gün artıyor. Türkiye ve Brezilya’daki protestolar, Çin’in finans sisteminin yakalandığı nakit krizi, Güney Afrika’daki grevler ise bu durumun en somut örneği. Gelişen piyasaların küresel ekonomiye katkıda bulunduğu yaklaşık on yıllık bir zaman diliminin ardından, yatırımcılar tetikte.

2000’lerin başından bu yana yatırımcılar gelişmekte olan piyasalara tek bir varlık sınıfı gibi yaklaşıyor. BRIC gibi konseptler (Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin olarak başlayıp daha sonra Güney Afrika’nın da katıldığı grup) gelişmekte olan piyasalara tek bir piyasaymış gibi yaklaşılması gerektiği fikrini güçlendirdi. Bu ülkelerin borsaları ve döviz piyasaları 2003’ten 2010’a kadar sırasıyla yüzde 19 ve yüzde 6,8 getiri sağladı. Standard&Poor’s 500 Endeksi ise aynı zaman içinde yüzde 4,1 kazandırdı. Ancak son aylarda FED Başkanı Bernanke’nin yapmış olduğu tahvil alım programını yılın ilerleyen aylarında küçültebileceklerini söylemesi nedeniyle Türkiye ve diğer gelişmekte olan ülkelerin borsa ve para birimlerinden çıkış hızlandı. Her ne kadar FED mevcut para politikasını değiştirmese de dünyanın en büyük ekonomisinin görünümü ile ilgili daha iyimser bir tablo çizdi. Düşük faiz oranları ve gevşek para politikaları nedeniyle yatırımcıları kendilerine çekmeyi başaran bu ülkeler, FED Başkanı Bernanke’nin açıklamaları sonrası sermaye çıkışlarıyla karşı karşıya kaldı. Bu durum para birimlerinin istikrarını bozarken, hisse senedi piyasalarına değer kaybettiriyor ve şimdiden büyüme nedeniyle kaygılı olan politika yapıcıların endişelerini artırıyor. Gelişen ülkeler, küresel finansal krizin ardından büyük oranda sermaye girişlerine bağımlı hale gelmişti ve şimdi yaşanan sermaye çıkışları, gelişmiş ülkelerin finansman sistemleri ile büyümelerini de tehdit ediyor. Yatırımcılar kendilerini FED’in tahvil alımlarını azaltma ihtimaline hazırlıyor. Buna bağlı olarak, hazine tahvili getiri oranları yükselmeye başladı. ABD ekonomisinin birçok ekonomiye kıyasla çok daha iyi bir performans gösteriyor olması nedeniyle, ABD varlıkları ile Dolar, gelişmekte olan ülkelerin borsalarına ve para birimlerine kıyasla çok daha cazip hale geldi.

Sermaye çıkışları büyümeyi tehdit ediyor

Gelişmekte olan ülkelerin para birimleri dışında borsalarından da çıkılıyor. 2011’den bu yana gelişmekte olan piyasaların borsaları yıllık bazda yüzde 6,3, döviz piyasaları ise yüzde 0,8 değer kaybetti. Aynı dönemde ise S&P 500 yüzde 12 getiri sağladı. Sermaye çıkışlarının etkisi gelişen ülkelerin büyüme oranlarında da sorun yaratmaya başladı. Türkiye’nin GSYH’si 2010 yılında yüzde 9,2 artmışken geçen yıl yüzde 2,5 artış kaydetti. BRIC ülkelerinde ise Rusya’da büyüme 2010’da yüzde 4,3 iken 2011’de yüzde 3,4’e geriledi. Brezilya ekonomisi de aynı dönemde keskin şekilde küçüldü. Çin’de ihracat Mayıs ayında yalnızca yüzde 1 arttı ki bu oran son 10 ay içinde kaydedilen en düşük ihracat büyümesi. Brezilya ve Hindistan da yavaşlamadan olumsuz etkilendi. Gelişmekte olan piyasaların insanların beklediği hızda büyümediklerine dair kanıtlar da giderek artıyor. Bu ülkelerin uzun vadede yatırım yapmanın güvenli olduğu birer alternatif olarak görülebilmeleri için birçok konuda iyileştirmeye gitmeleri gerekiyor