Bu kış fiyatta rakipleri solladık

Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği (TÜRSAB) tarafından hazırlanan ‘Kış Turizmi Raporu’  yayınladı.

Deniz, kum, güneş denildiğinde ilk akla gelen ülkeler arasına yerleşen Türkiye, turizm sektörünü 12 aya yaymak için son yıllarda kış turizmine de ağırlık vermeye başladı. 10 yıl önce aralık-ocak-şubat aylarında 2.7 milyon ziyaretçi ağırlanırken, bu sayı 2014 itibarıyla 4.8 milyon kişiyi aştı. Kış turizminde Avusturya, İsviçre ve Fransa gibi zorlu rakipleri olan Türkiye, kış sezonunun vazgeçilmezi olan kayak tesislerinde de ilerleme kaydediyor. Bugün itibarıyla Kültür ve Turizm Bakanlığı’na kayıtlı kayak merkezlerinin sayısı 28, buna Turizm Bakanlığı belgeli olmayan ancak farklı idareler tarafından kayak merkezi olarak belirlenen ya da hedef gösterilen alanlar da eklenince bu sayı 51’e yükseliyor. Toplam yatak kapasitesine bakıldığında da, halihazırda Turizm Bakanlığı belgeli 28 tesiste 9 bin 549 yatak kapasitesi varken, hedef bu rakamı 78 bin 645’e ulaştırmak.

2026’da yapılacak Kış Olimpiyatları’na talip olan Türkiye’de yatırım ve tesis anlamında daha gidilecek çok yol var. Son yıllarda tesis sayısının ve kalitesinin artması ve artan talep bu hedefe ulaşmanın, devletin de desteği ile, çok zor olmayacağını gösteriyor. Nitekim 2015 kış sezonu için Türkiye’ye olan ilgi ve fiyatlar da potansiyeli ortaya koyuyor.

BANSKO’NUN 3 KATINA ÇIKTI

 Kış turizminin en yoğun dönemi ‘sömestr’ tatiline yönelik Uludağ’da kişi başı gecelik konaklama fiyatları 500 lirayı bulurken, 5 gecelik tatilin faturası ulaşım hariç 2 bin 500 liraya ulaştı. Bölgedeki bu fiyat, son yıllarda Türkler’in ucuz kayak için keşfi olan Bulgaristan’ın Bansko kayak merkezinde bir tatilin neredeyse üç katına geliyor. 5 gecelik dağ tatili için Kartalkaya’da 3 bin 200 lira, Palandöken’de 2 bin 100 lira, Erciyes’te ise bin 529 lirayı gözden çıkarmak gerekirken, Fransa Alpleri’ndeki ünlü Meribel’de tatil ise uçakla ulaşım dahil 5 gecelik 4 bin lira olarak hesaplanıyor. Bir başka deyişle, Türkiye’deki otellerin fiyatlarının Avusturya, Bulgaristan ve İtalya’ya çoktan solladığı görülüyor.

BU DÖNEM HEDEF 5 MİLYONU AŞMAK

 ‘Kış Turizmi Raporu’ hakkında değerlendirmelerde bulunan TÜRSAB Başkanı Başaran Ulusoy, “Deniz, kum, güneş turizminde dünyanın önde gelen turizm ülkelerinden birisi olarak yerini sağlamlaştıran Türkiye son yıllarda alternatif tatil seçenekleriyle de öne çıktı. Üzerinden kar eksik olmayan yüksek dağları ve kayak merkezleriyle kış turizmi, sağlık ve termal tesis yatırımlarıyla desteklenince Türkiye’nin turizm vitrinine çıkardığı önemli bir ürün oldu” dedi. Ulusoy, kış döneminde ağırlanan turist sayısının geçen kış 4.8 milyon olduğunu belirtirken, bu rakamın bu kış döneminde 5 milyonun üzerine çıkmasını beklediklerini anlattı. Ulusoy, Uludağ, Palandöken, Kartepe ve Kartalkaya’da yeni tesislerle birlikte dünyada isimlerini duyurduklarını vurgularken, bölgelerde artan doluluk oranlarının da bunun bir göstergesi olduğunu belirtti. Ulusoy, “Kış turizmine çok uygun olan Türkiye’de turizmciler el ele verirse dünyadaki kayak merkezlerinin yüzde 83’ünü bünyesinde bulunduran Alpler’deki tesisler ile yarışırız” diye konuştu.

KIŞ TURİZMİ RAPORU’NDAN ÖNE ÇIKAN BAŞLIKLAR:

• Türkiye, geçen kış aralık, ocak, şubat aylarında toplam 4.8 milyon turist ağırladı, bu kış döneminde bu rakamın 5 milyonu aşması bekleniyor.
• Türkiye’de Turizm Bakanlığı belgeli 28 kayak merkezi var, Bakanlık dışındaki idareler tarafından kayak merkezi olarak belirlenen ya da hedef gösterilen noktalar da eklenince toplam rakam 51’e yükseliyor.
• Bakanlık belgeli kayak merkezlerinde yatak kapasitesi şu an 9 bin 549. Hedef ise bu rakamın 78 bin 645’e yükselmesi.
• Türkiye kayak merkezi sayısında dünyada 18’inci sırada yer alıyor.
• Kalite, popülerlik ve fiyat açısından Türkiye’deki kayak merkezleri neredeyse Alpler’i yakalamış durumda. Sömestr döneminde Uludağ’da 5 gecelik tatilin faturası ulaşım hariç 2 bin 500 liraya ulaşırken, bu fiyat, son yıllarda Türkler’in ucuz kayak keşfi olan Bulgaristan’ın Bansko kayak merkezinde bir tatilin neredeyse 3 katına denk geliyor.
• Türkiye’de kayak faturası dünya kayak turizminin en popüler destinasyonu Alpler’deki bazı tesisleri sollamış, bazı tesislere ise çok yaklaşmış durumda. Avusturya’daki Zell Am See’de 5 gecelik fatura 2 bin 473 TL , Fransa’daki Chamonix’de ise 2 bin 755 TL.
• Dünyadaki kayak merkezlerinin yüzde 36 ile önemli bir kısmı Alpler’de yer alıyor. Dünyada kayakçıların yüzde 45’i Alpler’i tercih ediyor.
• Büyük kayak merkezi olarak tanımlanan ve yıllık ziyaretçi sayısı 1 milyon ve üzeri olan kayak merkezlerinin önemli bir kısmı bu iki ülkede bulunuyor. Fransa’da 14, Avusturya’da 14 olmak üzere toplam 28 kayak merkezi yılda 1 milyon ve üzerinde kayakçı ağırlıyor.
• Türkiye kış turizminde büyümek için adımlar atıyor. 2026 Kış Olimpiyatları’na talip olan Türkiye 2015 yılında Kış Turizmi master planı açıklayacak. Buna göre, hangi bölgelerin kış turizmi potansiyel taşıdığı belirlenecek ve bu bölgelerin hangilerinin öncelikli alan olduğu ortaya konacak. Ayrıca, kış turizmi merkezlerine yönelik yatırım planlaması yapılacak ve kış turizm merkezlerinde yeni işletmecilik modelleri geliştirilecek.

BÖLÜM 1: KIŞ TURİZMİ VE TÜRKİYE’NİN POTANSİYELİ

KIŞ TURİZMİ 1860’LARDA BİR DAVET İLE BAŞLADI: Kış turizmi, ağırlıklı olarak kayak sporu üzerine yoğunlaşan bir turizm türü. Ancak sadece bununla sınırlı değil. Karlı ve eğimli coğrafyalara yapılan seyahat, konaklama ve diğer hizmetlerden oluşan faaliyetleri de kapsıyor. Kış turizminin ilk ortaya çıkışının 1860’lı yıllarda İsviçre’de olduğu kabul ediliyor. St. Moritz’de Johannes Badrutt isimli bir otel yöneticisinin misafirlerini kar manzarası seyretmek için kışın da davet etmesiyle başlayan bu akımın gerçek anlamda potansiyelini ortaya koyması ise 1970’li yıllara denk geliyor. Bu yıllardan itibaren büyük kayak merkezlerinin inşası ve otel yatırımları hız kazanıyor.

2014’TE 4.8 MİLYON KİŞİ GELDİ: Türkiye’ye gelen ziyaretçi sayısı 2013 yılında 39.8 milyon kişiyi aştı. 2015 yılı için 43 milyon ziyaretçi bekleyen Türkiye’ye son yıllarda kış aylarında gelen ziyaretçi sayısı da artıyor. Bundan 10 yıl önce, yani 2004-2005 dönemi aralık-ocak ve şubat aylarında 2 milyon 745 bin ziyaretçiyi ağırlayan Türkiye, 2013-2014 döneminde yani geçen kış bu rakamı 4 milyon 836 bine ulaştırdı. Yani 10 yılda yüzde 76’nın üzerinde bir artışa imza atıldı. Turist sayısının bu kış döneminde ise 5 milyonu aşması bekleniyor.

Kış aylarında gelen ziyaretçilerin önemli bir kısmı kültür turizmi kapsamında giriş yapsa da kış sporlarını da içeren kayak merkezlerine olan ilginin yoğun biçimde arttığı da bir gerçek. Sömestr tatilinde yerli turistlerin de kayak merkezlerine akın etmesiyle son yıllarda doluluk oranlarında çarpıcı bir artış olduğu göze çarpıyor.

 ZİYARETÇİ SAYISI YÜZDE 76 ARTTI

*Aralık, ocak, şubat ayları toplam rakamıdır. Aralık ayı önceki yılın, ocak-şubat ayları ise adı geçen yılın rakamlarıdır.2015 rakamı beklentidir.

FİYATTA RAKİPLERİMİZİ SOLLADIK: Aralık ayı ile birlikte dağ otelleri arka arkaya sezonu açmaya başladılar. Türkiye’nin önde gelen kayak merkezlerinde doluluk oranları şimdiden yüzde 90’ları aştı. Bu merkezlerde faaliyet gösteren otellerde 26 Ocak’ta başlayacak yarı yıl (sömestr) tatiliyle fiyatların da zirve yapması bekleniyor. Talep fazlalığına rağmen tesis sıkıntısı nedeniyle Türkiye’deki otellerin fiyatları Avrupa’daki önemli kayak tesislerindeki fiyatların üzerine çıkmış durumda.

Sömestr dönemine yönelik Uludağ’da kişi başı gecelik konaklama fiyatları 500 lirayı bulurken, 5 gecelik tatilin faturası ulaşım hariç 2 bin 500 liraya ulaştı. Bölgedeki bu fiyat, son yıllarda Türkler’in ucuz kayak keşfi olan Bulgaristan’ın Bansko kayak merkezinde bir tatilin neredeyse 3 katına denk geliyor. 5 gecelik dağ tatili için Kartalkaya’da 3 bin 200 lira, Palandöken’de 2 bin 100 lira, Erciyes’te ise bin 529 lirayı gözden çıkarmak gerekirken, Fransa Alpleri’ndeki ünlü Meribel’de tatil ise uçakla ulaşım dahil 5 gecelik 4 bin lira olarak hesaplanıyor.

Uludağ’da faaliyet gösteren 9 otelin fiyat ortalamaları alındığında ortaya 5 gecelik bir tatil için 2 bin liralık fatura çıkıyor. Erzurum Palandöken’deki otellerin 5 gecelik ortalaması ise 2 bin 216 lira düzeyinde.

   ULUDAĞ’DA 5 GECELİK FİYAT 2 BİN LİRAYI BULDU

* Bölgedeki 9 otelin fiyat ortalaması.

** Bölgedeki 3 otelin fiyat ortalaması.

*** Bölgedeki 2 otelin fiyat ortalaması.

BU KIŞ EN PAHALI KAYAK FRANSA VAL D’ISERE’DE

* Euro/TL paritesi 12 Aralık tarihinde hesaplanmıştır.

YAPAY KAR YAĞDIRIYORLAR: Son birkaç yıldır karın yağmaması nedeniyle sıkıntı yaşayan ve önemli ölçüde zarar eden Türkiye’deki dağ otelleri de artık yapay kar yağdırma yatırımına yöneldiler. Yapay kar yağdırma sistemi sayesinde kar garantisi veren oteller, eylül ayından başlayarak kış dönemine yönelik olarak erken rezervasyon almaya bile başladılar.

TÜRKİYE’DE KAYAK MERKEZİ SAYISI 50’Yİ AŞTI: Türkiye’de Turizm Bakanlığı tarafından belirlenmiş olan Kış Turizm Koridoru’nun içinde Erzincan, Erzurum, Ağrı, Kars ve Ardahan bulunuyor. Bu koridor boyunca kış sporlarının ve bu illerde yer alan turizm merkezlerinin geliştirilmesi çalışmaları öncelikle yürütülüyor. Turizm Bakanlığı tarafından kış sporları turizmine yönelik olarak ilan edilmiş toplam 28 bölge var. Ancak Bakanlık dışında çeşitli idareler tarafından kayak merkezi olarak belirlenen ya da hedef gösterilenlerle birlikte bu sayı 51’e ulaşmış durumda. Turizm Bakanlığı belgeli tesislerden hareket edildiğinde yatak kapasitesi 9 bin 549 ile Türkiye’nin potansiyeli ile karşılaştırılamayacak düzeyde düşük. Ancak planlamalar bu rakamın 78 bin 645’in üzerine çıkarılması yönünde.

PALANDÖKEN’DE YATAK KAPASİTESİ ULUDAĞ’DAN ÇOK: Mevcut yatak kapasitelerine bakıldığında, Erzurum Palandöken’in yatak kapasitesi 2 bin 466 olarak ortaya çıkıyor. Buna karşılık Bursa Uludağ’daki yatak kapasitesi ise bin 600 düzeyinde. Hedefler ise her iki merkezde de yatak kapasitelerinin yaklaşık 4 katına çıkması yönünde.

   EN ÇOK YATAK KAPASİTESİ PALANDÖKEN’DE

* Kaynak: Turizm Bakanlığı.

 DÜNYADA KIŞ TURİZMİ

 DÜNYADA 2 BİNİN ÜZERİNDE KAYAK MERKEZİ BULUNUYOR: Bugün dünyada 10’u kapalı kayak tesisi bulundurmak üzere toplam 80 ülkede kayak tesisi bulunuyor. Kayak yapılabilir alan olarak bakıldığında dünyada 5 bin ila 6 bin alan olduğu hesaplanıyor, ancak bunların sadece 2 bin kadarında kayak merkezi var. Toplam telesiyej sayısı da 26 bin 934. Kış turizmine uygun dağlardaki toplam yatak kapasitesi 6 milyon seviyesinde. Sektörün büyük çoğunluğu yıllık ziyaretçi sayısı 100 bin ve üzerinde olan kayak merkezlerinde faaliyet gösteriyor. Bu tür kayak merkezlerinin sayısı toplamın yüzde 20’sini oluştursa da kayakçıların yüzde 80’ini ağırlıyor.

KAYAK MERKEZLERİNİN %36’SI ALPLER’DE

BÜYÜK KAYAK MERKEZLERİNİN YÜZDE 83’Ü ALPLER’DE FAALİYET GÖSTERİYOR: Dünyadaki kayak merkezlerinin yüzde 36 ile önemli bir kısmı Alpler’de yer alıyor. Bilindiği üzere, Orta Avrupa’da yer alan Alpler, İsviçre, Avusturya, Fransa ve İtalya boyunca uzanıyor. Bunu yüzde 22 ile Amerika, yüzde 12’şerlik pay ile Batı Avrupa ve Doğu Avrupa-Orta Asya bölgesi takip ediyor. Telesiyej dağılımında ise Alpler’in yüzdesini biraz daha artırarak yüzde 40’a çıkardığı göze çarpıyor. Yıllık ziyaretçi sayısı 1 milyonun üzerine çıkan 47 kayak merkezi bulunuyor, bunların da yüzde 83’ü yine Alpler’de faaliyet gösteriyor.

EN ÇOK KAYAKÇIYI LA PLAGNE AĞIRLIYOR

İKİ KAYAKÇIDAN BİRİ APLER’İ TERCİH EDİYOR: Dünyada kayakçıların tercih ettiği bölgelere bakıldığında da, dünya kayakçılarının yüzde 45’inin Alpler’i tercih ettiği dikkat çekiyor. Bir başka deyişle neredeyse dünyadaki 2 kayakçıdan 1’i Alpler bölgesini tercih ediyor. Bu bölgeyi sırasıyla Amerika, Asya Pasifik, Batı Avrupa ve Doğu Avrupa-Orta Asya bölgeleri takip ediyor.

DÜNYADA KAYAKÇILARIN YÜZDE 45’İ ALPLER’E GİDİYOR

 FRANSA VE AVUSTURYA’DA 14’ER TANE ‘MİLYON’LUK KAYAK MERKEZİ VAR: Dünyada kayak merkezi sayısı binlerle ifade edilse de esas yoğunluk Fransa ve Avusturya’da yoğunlaşmış durumda. Büyük kayak merkezi olarak tanımlanan ve yıllık ziyaretçi sayısı 1 milyon ve üzeri olan kayak merkezlerinin önemli bir kısmı bu iki ülkede bulunuyor. Fransa’da 14, Avusturya’da 14 olmak üzere toplam 28 kayak merkezi yılda 1 milyon ve üzerinde kayakçı ağırlıyor. Yine bu tanıma uyan kayak merkezlerinin toplam sayısı ise 44. Milyon ve üzeri kayakçı ağırlayan ülkeler listesinde İsviçre 6 merkez ile 3’üncü sırada yer alırken, bunu 5’er merkezle ABD ve İtalya takip ediyor.

 MİLYON VE ÜZERİ ZİYARETÇİLİ KAYAK MERKEZLERİNDE FRANSA VE AVUSTURYA LİDER

 BÖLÜM 3: HEDEFLER

 RAKİPLER BÜYÜK VE İDDİALI: Kış turizminde büyümek ve potansiyelini kullanmak isteyen Türkiye’nin dünyadaki rakipleri oldukça büyük ve zorlu. Son rakamlara bakıldığında kayak merkezi sayısında Japonya 547 ile dünya lideri. Onu 498 tesis ile Almanya, 481 tesis ile ABD izliyor. Türkiye’de bu rakam günübirlik kayak merkezlerinin de dahil edilmesi ile 51 düzeyinde. Türkiye kış turizminde büyümek için adımlar atarken bir yandan da ileriye dönük yatırımlar da planlıyor. Bunlardan biri de 2026 Kış Olimpiyatları. Yapılan çalışmalarda Türkiye’de 48 ilde kayak yapılabileceği tespit edilmiş durumda. Turizm Bakanlığı tarafından yaptırılan bir çalışmaya göre Türkiye’de 1000 metreden yüksek 435 adet dağ bulunuyor. Türkiye’nin bütün bölgelerinde özellikle de Doğu Anadolu’da büyük bir kış turizmi potansiyeli mevcut.

 TÜRKİYE KAYAK MERKEZİ SAYISINDA 18’İNCİ SIRADA

 KIŞ TURİZMİ MASTER PLANI HAZIRLANACAK: Kış turizminde Türkiye’nin rakiplerinin arasından sıyrılıp daha çok tercih edilen bir destinasyon haline gelmesi için bir master planı hazırlanacak. 2015 yılında açıklanması beklenen master planı ile birlikte Türkiye’de hangi bölgelerin kış turizmi potansiyel taşıdığı belirlenecek ve bu bölgelerin hangilerinin öncelikli alan olduğu ortaya konacak. Ayrıca, kış turizmi merkezlerine yönelik yatırım planlaması yapılacak ve kış turizm merkezlerinde yeni işletmecilik modelleri geliştirilecek.

 KIŞ TURİZMİNİN SAĞLADIĞI FAYDALAR:

Kış turizmi, mevsimsellik sorunun aşılmasında, dönemsel olarak atıl kalan kapasite ve iş gücünün ekonomiye kazandırılmasında büyük rol oynuyor.

• Turizmin 12 aya yayılmasında en önemli rollerden birine sahip.
• İstihdam açısından bölgesel talep yaratıyor.
• Yaz aylarında çalışan ve kışın işsiz kalan vasıflı turizm personeline bir dönem daha iş yaratıyor.
• Bölgeye yatırım ve bölge halkına gelir kazandırıyor.

EKONOMİ AJANDASI