Yabancı yatırımcılar eylülün üçüncü haftasında 28 milyon dolarlık hisse senedi, 351 milyon dolarlık da devlet iç borçlanma senedi sattılar. Toplam satış 379 milyon doları buldu. İlk iki haftada net alım gerçekleştirildiği için ilk üç haftadaki net çıkış daha az oldu.

Yabancı yatırımcıların eylülün ilk üç haftasındaki çıkışı 108 milyon dolar olarak gerçekleşti. Yabancılar bu dönemde 203 milyon dolarlık hisse senedi alımına karşılık 311 milyon dolarlık devlet iç borçlanma senedi sattı.

Yılbaşından 23 Eylül’e kadar olan dönemde ise yabancıların hisse senedinde net 527 milyon, devlet iç borçlanma senedinde yine net 3 milyar 748 milyon dolarlık alım yaptığı görüldü. Böylece net alım 4 milyar 275 milyon dolar oldu.

Bu yıl tüm ekonomiyi etkileyen, özellikle yabancı algısının keskin dalgalanmalar göstermesine yol açan bir dizi gelişme yaşadık, yaşamaya da devam ediyoruz. Daha önce sık sık değindiğimiz için bu kez detayına girmek istemiyoruz ama hatırlatmakta yarar var; örneğin 15 Temmuz darbe girişimi sonrasındaki günlerde yoğun bir yabancı çıkışı yaşamıştık. Şimdi, elbette 15 Temmuz’la kıyaslanır bir tarafı olmamakla birlikte ekonomiyi ve algıyı etkileyecek başka bir etken var karşımızda…

Moody’s’in geçen hafta sonu verdiği karardan söz ediyoruz. Moody’s’e göre Türkiye yatırım yapılabilir ülke kategorisinde değil artık. Bu kararın etkisi ne ölçüde oldu, işte onu da bir hafta sonra göreceğiz. Merkez Bankası 6 Ekim Perşembe günü 23-30 Eylül haftasında yabancıların ne tutarda hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi alıp-sattıklarına ilişkin net tutarı açıkladığında tablo ortaya çıkacak.

Döviz kuru bir gösterge

Yabancı yatırımcıların hareketlerinin ne yönde olduğuna ilişkin öncü gösterge döviz kuru. Moody’s’in kararından sonra dolar bir ara 3 liranın üstüne çıkmışsa da burada çok fazla kalmadı ve yeniden 2.96-2.97 düzeyine geriledi. Ancak, doların dün yeniden 3 liraya dayandığını da dikkate almakta yarar var.

Dolarda korkulan ölçüde bir tırmanış yaşanmaması, yabancıların çok yüklü miktarda çıkış gerçekleştirmediklerine bağlanıyor. Bu büyük ölçüde doğru tabii ki. Ama şunu da göz önünde bulundurmak gerekir; Türk menkul kıymetlerinin satışından elde edilen paranın anında dövize çevrilmemiş olması da söz konusudur. Belki bu para, düşen fiyatlardan yeniden hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi alınmak üzere geçici bir süre için park edilmiştir.

İşimiz giderek zorlaşabilir

Ekonomik anlamda her yönden çevriliyoruz adeta. Bir tarafta artık FED’i faiz artırımı iyice yaklaşıyor. Bu sanki hiç gündemde değilmiş, hatta FED’den tersine bir adım bekleniyormuş gibi biz faiz indirimlerine devam ediyor, bunun devam edeceğinin de sinyallerini veriyoruz. Şimdi yetmezmiş gibi bir de Moody’s kararı çıktı.

Sevsek de sevmesek de, işimize gelse de gelmese de, siyasi olsa da olmasa da, bize kötülük etmek isteyenlerin başının altından çıksa da çıkmasa da not ortada işte! Biz istediğimiz kadar bu not kararını beğenmeyelim, önemli olan bizim beğenip beğenmememiz değil ki zaten. Yabancı bu not kararını nasıl algılayacak, nasıl değerlendirecek. Sorun orada!

Dedik ya bir hafta sonra Merkez Bankası açıklamayı yaptığında göreceğiz, bu karar yabancıları ilk etapta ne ölçüde etkilemiş. Ama, ilk hafta çok büyük bir hareket görülmemesi, gelecekte işimizin fazla zor olmayacağı anlamına gelmeyecek. Biraz önce vurguladığımız gibi ABD’den nasıl bir açıklama geleceği biliyoruz ve bu bizi daha da sıkıntıya sokacak. Hazırlıklı olmakta yarar var.

Alaattin AKTAŞ EKO ANALİZ