İmalat sektörü için 3 yılın en kötüsü

HSBC’nin gerçekleştirdiği son PMITM anketinden elde edilen verilere göre Türkiye imalat sektörü, ikinci çeyreğin sonlarında daraldı. Fabrika çıkışları, yeni siparişler, ihracat, birikmiş işler ve satın alma faaliyetleri ay boyunca geriledi.

Sektörde istihdam artmaya devam etse de, Mayıs ayında ölçülen 22 ayın en düşük hızından sapmadı. Girdi fiyatları enflasyonu liranın zayıflamasıyla bağlantılı olarak keskin seviyelerde kalmaya devam etse de, Ocak ayı zirvesinden sıyrılıp üst üste beşinci ayda da yavaşlayarak, Mayıs 2013’ten bu yana ölçülen en zayıf seviyesine geriledi.

HSBC Türkiye İmalat Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI) başlığı, imalat sanayisinin kaydettiği performansı sergilemek amacıyla tasarlanmış tek rakamlı, bileşik performans göstergesidir. Mayıs ayında 50,1 olarak ölçülen PMI, Haziran ayında 48,8’e gerileyerek Türkiye mal üretim sektöründe genel olarak ticaret ikliminin kötüleştiğine işaret etti. Bu, Temmuz 2013’ten bu yana ilk olumsuz ve Ağustos 2011’den bu yana en düşük ölçüm oldu. Üç aylık dönem esasına göre, ikinci çeyrekte ortalama PMI, 2009 yılının 2. çeyreğinden bu yana en düşük seviye olan 50,0 olarak ölçüldü.

2012 ortasından bu yana ilk kez üst üste düşüş yaşanarak, yeni siparişler birbirini takip eden ikinci ayda da düştü. Dahası, daralma hızı ivme kazanarak Mart 2012’den bu yana ölçülen en yüksek hızında gerçekleşti. Firmalar genel olarak azalan talep akışını durgunlaşan piyasa koşullarına ve özellikle Orta Doğu’da hüküm süren jeopolitik belirsizliklere bağladılar. Yeni ihracat siparişleri Temmuz 2013’ten bu yana ilk kez geriledi.

Azalan yeni iş seviyesi, Haziran ayında biriken işlerin daha keskin bir şekilde eritilmesine yol açtı. Türk mal üreticilerinde bekleyen işler Mart ayından bu yana aralıksız olarak daralmaya devam etti. Kapasite baskısı olmadığından, firmalar girdi stoklarını azaltmak çabasıyla Temmuz 2013’ten bu yana ilk kez satın alma faaliyetlerini azalttılar. Bunun sonucunda, üretim öncesi envanterleri Aralık 2012’den bu yana ölçülen en büyük hızla azaltıldı.

Son anket bulgularından elde edilen en olumlu sonuç, Haziran ayında imalat sektöründe iş imkânlarının artmaya devam etmesi oldu. Sektörde istihdam Haziran 2009’dan bu yana her ay artmış olsa da, son dönemde iş yaratma hızı Mayıs ayında ölçülen 22 ayın en düşük hızıyla paralel seyretti. Türk mal üreticileri, liranın zayıflamasıyla bağlantılı olarak, Haziran ayı girdi fiyatlarında keskin bir artış olduğunu rapor ettiler. Buna rağmen, girdi maliyeti enflasyonu hızı Ocak verilerine nazaran gerileyerek, Mayıs 2013’ten bu yana ölçülen en zayıf hızında seyretti. Aynı şekilde, girdi fiyatları enflasyonu da uzun vadeli anket ortalamasından daha yavaş bir şekilde seyretti.

Bu sırada, Temmuz 2013’ten bu yana ikinci en zayıf hızda olsa da, Türk imalatçılar tarafından üretilen mal fiyatları birbirini takip eden yirmi ikinci ayda da artmaya devam etti.

HSBC Türkiye Ekonomisti Melis Metiner, son PMI araştırma bulguları hakkında yaptığı değerlendirmede şunları söyledi: “Haziran ayı satın alma yöneticileri endeksi imalat sanayindeki toparlanma trendinin tersine döndüğüne işaret ediyor. Haziran ayında alınan toplam siparişler ve ihracat için alınan siparişler düşerken, 47.8 değerini alan toplam üretim hacmi endeksi ise, 2009 yılı Nisan ayından beri en düşük seviyesine geriledi. Haziran ayı verileri, aynı Mayıs ayı verileri gibi, imalat sanayinde büyümenin yavaşladığına işaret ediyor. Bekleyen siparişler son dört aydır düşmekte, bu atıl kapasitenin artacağının bir işareti. Girdi alımların Haziran ayında düşmesi ise şirketlerin kısa vadede talep koşullarında bir düzelme beklemediklerin gösteriyor. Kısacası, birinci çeyrekteki güçlü sanayi üretim performansının ikinci ve üçüncü çeyrekte ivme kaybetmesi olası görünüyor.”

EKONOMİ AJANDASI