Fiyat gelişmeleri raporu yayımlandı

Enerji ve temel mal grupları yıllık enflasyonu aşağı yönlü etkilerken, gıda ve hizmet grupları artış yönlü katkı yaptı. Yılın ilk enflasyon verisinin ardından TCMB, Ocak ayı fiyat gelişmeleri raporunu açıkladı.

Raporda; enerji grubunda elektrik, doğalgaz ve su fiyatlarındaki indirimlerin etkileri izlenirken, gıda grubunda ise taze meyve ve sebze fiyatlarındaki güçlü artışa bağlı olarak yıllık enflasyonun yükseldiği kaydedildi.

Ayrıca, iç talep koşullarındaki zayıf seyre karşın hizmet grubu enflasyonunun maliyet etkilerine bağlı olarak arttığı ifade edildi.

RAPORUN AYRINTILARI ŞU ŞEKİLDE:

Ocak ayında tüketici fiyatları yüzde 1,06 oranında artmış ve yıllık enflasyon 0,05 puan yükselerek yüzde 20,35 olmuştur. Bu dönemde B ve C endekslerinin yıllık değişim oranları sırasıyla 0,60 ve 0,51 puan azalarak yüzde 19,55 ve yüzde 19,02 olarak gerçekleşmiştir.

Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, bir önceki aya göre enerji ve temel mal gruplarının katkılarında sırasıyla 0,97 ve 0,65 puan düşüş gözlenirken gıda ve hizmet gruplarının katkıları sırasıyla 1,34 ve 0,30 puan artmıştır.

Mevsimsellikten arındırılmış verilerle çekirdek enflasyon göstergelerinin üç aylık ortalamaları düşmeye devam etmiştir.Söz konusu göstergenin ima ettiği ana eğilim temel mal grubunda gerilerken hizmet grubunda sınırlı bir oranda yükselmiştir.

Paket turlarda yüksek fiyat artışı

Ocak ayında hizmet fiyatları yüzde 2,09 oranında artmış, grup yıllık enflasyonu 0,94 puan artarak yüzde 15,40 olmuştur.Hizmet grubunda yıllık enflasyon tüm alt gruplarda yükselmiştir. Hizmet  fiyatları üzerinde, maliyet unsurlarındaki birikimli artışların gecikmeli etkileri görülmeye devam etmektedir. Bu kapsamda ulaştırma hizmetlerinde kara ve havayolu ile yolcu taşımacılığında haberleşme hizmetlerinde ve diğer hizmetler grubunda paket turlarda (Hacca gidiş ücretinde yüzde 42,8) yüksek fiyat artışları kaydedilmiştir. Özetle, iç talep koşullarındaki zayıf seyre karşın hizmet grubu enflasyonu bu dönemde maliyet etkilerine bağlı olarak yükselmiştir.

Zayıf talep temel mal fiyatlarını aşağı çekti

Temel mal grubunda yıllık enflasyon 1,92 puan gerileyerek yüzde 22,75 olmuş söz konusu düşüşe tüm alt gruplar katkı vermiştir. Bu dönemde, dayanıklı mal grubunda gözlenen fiyat düşüşünde otomobil fiyatları belirleyici olmuştur. Giyim grubu yıllık enflasyonu 2,40 puan gerileyerek yüzde 12,35 olarak gerçekleşmiştir. Diğer temel mallarda ise fiyat artış eğiliminin zayıf seyrine karşın yıllık enflasyon yüksek seviyesini korumaktadır. Bu gelişmeler çerçevesinde, bu dönemde temel mal grubu enflasyonundaki düşüşte Türk Lirasındaki ılımlı seyrin ve iç talepteki zayıflamanın etkileri görülmüştür.

Enerji fiyatları Ocak ayında yüzde 4,20 oranında azalmıştır. Bu gelişmede elektrik, doğalgaz ve su fiyatlarında yapılan  indirimler belirleyici olmuştur. Ocak ayında, bu kalemlerde fiyatlar sırasıyla yüzde 10, yüzde 8,34 ve yüzde 5,02 oranlarında gerilemiştir. Bu gelişmelerle birlikte, enerji grubu yıllık enflasyonu 7,76 puanlık düşüşle yüzde 13,06 olmuştur.

Olumsuz hava koşullarının fiyatlara etkisi

Gıda ve alkolsüz içecekler yıllık enflasyonu Ocak ayında 5,86 puan artarak yüzde 30,97 olmuştur.Bu gelişmede, temelde taze meyve ve sebze grubundaki sert artışa bağlı olarak yükselen işlenmemiş gıda fiyatları belirleyici olurken, yıllık enflasyon işlenmiş gıda grubunda gerilemiştir. İşlenmemiş gıda yıllık enflasyonu bu dönemde 13,45 puan artışla yüzde 40,54’e ulaşmıştır. Bu gelişmede, olumsuz hava koşullarına bağlı olarak sebze (yüzde 42,57) ve patates (yüzde 17,98) fiyatlarındaki artışlar öne çıkmıştır.

İşlenmiş gıda grubunda ise fiyatlar yüzde 0,88 oranında artarken grup yıllık enflasyonu yüzde 22,15’e gerilemiştir. Bu grupta ekmek ve tahıllar ile konserve  ürünleri fiyatlarındaki artışlar öne çıkmıştır. Bu gelişmelerle, taze meyve-sebze dışı gıda yıllık enflasyonu Ocak ayında yataya yakın seyrederek yüzde 23,96 olmuştur.

Üretici fiyatları yüksek seviyesini korudu

Yurt içi üretici fiyatları Ocak ayında yüzde 0,45 oranında yükselmiş, yıllık enflasyon 0,71 puan azalarak yüzde 32,93’e gerilemiştir. İmalat sanayi yıllık enflasyonu bu dönemde 1,50 puan düşüşle yüzde 29,61 olmuştur.Bu çerçevede, petrol ve ana metal hariç imalat sanayi fiyatlarının mevsimsellikten arındırılmış ana eğilimindeki yavaşlama devam etmiştir.

Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde alt gruplar genelinde aylık fiyat artışları sürerken yıllık enflasyonun düştüğü  gözlenmiştir. Ara malı fiyatlarındaki artışta kablolama ürünleri ile  beton ve çimento öne çıkarken, sermaye malı fiyatlarında gözlenen artışta tarım ve ormancılık makineleri, ölçme amaçlı alet ve cihazlar ile diğer genel amaçlı makineler öne çıkmıştır.

Bu dönemde dayanıklı tüketim malları fiyatları mobilya ve ev aletleri, dayanıksız tüketim malları fiyatları ise gıda ürünleri öncülüğünde yükselmiştir.

Sonuç olarak, üretici yıllık enflasyonu Türk Lirası ve emtia fiyatlarındaki yakın dönem gelişmelerine bağlı olarak gerileme kaydetmiş, ancak birikimli etkilerle yüksek seviyesini korumuştur.