ABD başkanlığına Donald Trump’ın seçilmesi global piyasalarda büyük bir dalgalanmaya neden oldu. Başkanlığın belli olduğu 9 Kasım’dan bugüne gelişen ülke para birimleri kayıp yaşıyor. Trump’ın başkanlığının belirsizlik içermesi, ABD on yıllık tahvil faizlerinin yüzde 2.24’e kadar ulaşması gelişen ülkelerden para çıkışına neden oluyor. Para ABD’deki yüksek faize ve güçlü dolara doğru yöneliyor. Türk Lirası da bu dalgada başı çeken para birimleri arasında. 9 Kasım’da Türkiye piyasaları kapalıyken yabancı işlemlerinde 3.3041 lira ile tarihi zirvesini gören dolar dün de bankalararası piyasada 3.2986 lira ile zirveye yaklaştı. Türk Lirası tek gündeki yüzde 1.35’i bulan kaybıyla dünyanın dolar karşısında en fazla değer kaybeden ikinci ülkesi oldu. Serbest piyasada dolar günü 3.2790 liradan kapattı.

Sadece Türk Lirası değil, Borsa İstanbul da düşüşte. Borsa İstanbul dün yüzde 1 düşüşle 74 bin 419 puandan günü tamamladı. Gösterge tahvil faizlerinin seviyesi de alarm veriyor. 10 yıllık gösterge tahvil faizinde yüzde 11 aşıldı. İki yıllık gösterge tahvil faizi de yüzde 10’u geçerek yeniden çift haneye çıktı. 10 yıllık faiz yüzde 11.14’e kadar çıksa da yüzde 11.04’e geriledi, iki yıllık gösterge tahvil faizi de yüzde 10.09’a ulaştı.

RİSK PRİMİ YÜKSELDİ

Türkiye’nin 5 yıllık iflas risk temerrüt primi CDS’leri 15 Temmuz darbe girişiminden sonra gördüğümüz en yüksek seviyeyi aştı. 304 puanı geçen CDS risk primimiz Türk Lirası ve Borsa İstanbul üzerinde satış baskısını artırıyor. Analistler, Türkiye’nin risk algısının yükselmesi ilerleyen süreçte not indiriminin ve global konjonktürün etkisiyle zaten azalmakta olan Türkiye’ye yatırım yapmanın cazibesini daha da azaltabileceğine dikkat çekiyor.

ÇIKIŞTA 3.40 DÜŞÜŞTE 3.25

Analistler, dolar için 3.30 liranın kritik nokta olduğunu belirtiyor. Bu seviye üzerine çıkıldığında yeni rekorun 3.40 lira seviyelerinde oluşabileceği öngörülüyor. Doların 3.40 liraya doğru gitmesi durumunda ise Euro’da yeni rekorun 3.70 lira, sterlinde ise 4.30 lira olabileceği belirtiliyor. Doların düşüşünde ise 3.25 ve 3.24 lira seviyeleri önemli görünüyor.

AVRUPA BELİRLER

Gedik Portfoy Portföy Yönetim Müdürü Eral Karayazıcı, doların ABD seçimlerini takiben kaydettiği 3.30 lira rekorunu dün egale etmesinde üç faktörün etkili olduğunu belirterek, “Trump’ın ABD ekonomisini kamu imkanları ile canlandırma arzusu Amerikan Merkez Bankası’nın (FED) önümüzdeki bir yıllık perdede daha fazla faiz artırmasına neden olacak. Yine Trump’ın seçim vaatlerinde yer alan ithalatı frenleyici tedbirler ABD’ye mal satan ülke paralarının değer yitirmesine neden oluyor. Küreselleşmeden geri dönüş de sayılabilecek bu adımların gelme ihtimali dünyaekonomisi için bir tehdit. Türkiye özelinde ise lokal belirsizliklerin yanında AB ile ilişkilerin seyrine yönelik kuşkular Türk Lirası’nın da bu küresel rüzgârın etkisi altında kalmasına neden oluyor. Avrupa ile gerilimin yumuşadığı yönünde işaretler oluşursa Türkiye varlıkları bu dışsal baskıdan sıyrılarak pozitif ayrışma gösterebilir” dedi.

TÜRK LİRASI NEDEN SERT DALGALANIYOR?

1- Donald Trump’ın 8 Kasım’da ABD başkanlığına sürpriz şekilde seçilmesi gelişen ülke piyasalarında kaybın fitilini ateşledi.

2- Türk finansal varlıklarında dalgayı yaratan en önemli konu başkanlığı da içeren Anayasa değişikliği. Değişikliğin bu haftaMeclis’e gelmesi bekleniyor.

3- Türk Lirası ve piyasalar sürekli jeopolitik risklere göre de hareket ediyor. Suriye ve Musul’daki savaş sürekli bir risk faktörü.

4- Avrupa ülkeleri seçim yılına giriyor. Ayrıca Türkiye ile Avrupa Birliği ülkeleri arasındaki gerilim riski tetikliyor.

5- Elbette FED tüm dünya piyasalarını alt üst etmeye aday en büyük gelişme. Aralıkta faiz artışına yüzde 80 kesin gözüyle bakılıyor.

 TALEP ARTIYOR

 KAPITALFX Araştırma Uzmanı Enver Erkan, hem FED’in faiz artırımını erteleyeceği yönünde bir sinyal olmaması, hem de Trump’ın daha fazla kamu harcaması ve altyapı yatırımıyla politika sıkılaştırmasına zemin hazırlayacağı endişeleri geçen hafta gelişen ülke varlıklarında satışı derinleştirdiğini belirtti. Türkiye’de gösterge tahvil faizlerindeki yükselişin sadece riskten değil, aynı zamanda enflasyon beklentilerinin bozulmasından kaynaklandığını söyleyen Erkan, “Mevcut durum dolara olan talebi artırıcı etki yaratıyor. FED opsiyon fiyatlamasının yüzde 84’e ulaşmış olması da FED’in şimdilik faiz artırımını ertelemediğini öne koymaktadır. Türk finansal varlıklarında uzun vadeye yayılacak bir değer kazancı beklememekteyiz” diye konuştu.

İKİNCİ EN ÇOK KAYBEDEN

DESTEK Menkul Araştırma Müdürü Murat Tufan da, dolar endeksinin yıl içerisindeki rekor seviyesini yenilediğini ve 100 seviyesine yükseldiğini vurgulayarak, “Bu seviyenin en son 2015 Aralık ayında görüldüğünü hatırlatmakta fayda var. Son bir haftada gelişmekte olan ülke para birimleri arasında dolara karşı en çok değer kaybeden para birimleri arasında Meksika Pezosu yüzde 11 değer kaybıyla ilk sırada yer almakla birlikte, onu yüzde 7.6 ile Güney Afrika Rantı yüzde 5.9 Brezilya Reali ve Türk Lirası yüzde 4.39 değer kaybetti. Dün ise en çok değer kaybeden para biriminin yüzde 2.19 ile Brezilya Reali olduğunu görüyoruz. Ardından ise Türk Lirasının geldiğini söyleyebilirim” dedi.

Tufan, şöyle konuştu: “3.30 lira psikolojik öneme sahip bir direnç seviyesi olmakla birlikte kurda dip seviyelerin her geçen gün biraz daha yükseldiğini aktarmak isterim. ABD seçimleri sonrası geri çekilmelerin sınırlı kaldığı kurda 3.2780- 3.2550 bölgesi kısa vadeli destek olarak takip edilebilir. Hafta içinde FED Başkanı Yellen’ın açıklamaları doların kaderini belirleyecek.”