Çalkantıda kredileri kamu bankaları ayakta tuttu

Kamu-özel sektör banka kredileri arasındaki makas açılıyor. Hükumet istifa eylemleri ve 17 Aralık operasyonu ile artan siyasi risk, seçimler ve piyasalardaki aşırı oynaklık. Bankacıların sevmediği tüm bu gelişmeler son bir yıl içerisinde yaşandı. Ancak kamu bankacıları, diğer meslektaşlarına göre daha rahat görünüyor.

Özel sektör bankaları, gelişmeler karşısında büyümede frene basıp kara odaklanırken, kamu bankaları hızını artırarak kredi vermeye devam etti.

Gezi olaylarına kadar benzer oranda artış gösteren krediler, protestolarla birlikte ayrışmaya başladı ancak 17 Aralık’ta sonra makas daha da açılmaya başladı. 2013 Ocak ayından bugüne kadar yerli özel sektör bankalarının kredileri yüzde 28 arttı. Buna karşın kamu bankalarının kredi artış hızı yüzde 44 ile çok daha yüksek oldu. 2014’ün ilk çeyreğine bakıldığında farkın daha fazla olduğu görülüyor. İlk 4 ayda kamu bankalarının kredileri yüzde 4,2, özel sektör bankalarının ise yüzde 1,1 oranında büyüdü. 11 Nisan haftası itibariyle kamu bankalarının kullandırdığı kredilerin büyüklüğü 291 milyar lira, özel sektörün ise 523 milyar lira düzeyinde yer alıyor.

Analistler, seçim öncesinde kamu bankalarının büyüme, özel bankaların ise kar marjı odaklı hareket ettiğini söyleyerek aradaki farkın önemli bir kısmının bundan kaynaklandığını belirtiyor. Burgan Yatırım Araştırma Direktörü Nergis Kasabalı, seçimlerin etkisini öne çıkararak şöyle konuştu: “Toplamda krediler bir yavaşlama trendinde. Ancak kamu bankalarının daha büyüme odaklı olduğu görülüyor. Seçim öncesinde bu nedenle kamu banka kredilerinde hızlı artış görüldü. Yerli özel sektör bankalarının ise daha fazla kara odaklandığı görülüyor.”

Ekonomi yönetiminin tüketici kredilerindeki artışı dizginlemek için bu yıl devreye soktuğu önlemler de özel bankalarının kredi büyümesini yavaşlatmış görünüyor. Kredi kartlarına getirilen taksit sınırlaması, tüketici kredilerine ilişkin sınırlayıcı önlemler nedeniyle kredi artış hızlarındaki yavaşlama belirginleşmeye başladı. Bankacılık sektörünün toplam kredi hacmi 11 Nisan haftası itibariyle yılbaşından bu yana yalnızca yüzde 2 oranında artarak 1 triyon 93 milyar lira düzeyine çıktı. 2013 yılında ise toplam krediler yüzde 32 artmıştı. Kasabalı, kredilere yönelik getirilen düzenlemelerin özel bankaları daha fazla etkilediğini belirtirken, kredi artış hızları arasındaki açılan makasın nedenlerinden birinin de bu olduğunu sözlerine ekledi.

Bazı bankacılar kamu bankalarının sahip oldukları düşük kredi/mevduat oranı sayesinde kredi büyümesinde daha avantajlı olmasına dikkat çekiyor.

Nisan itibariyle kamu bankalarının kredi/mevduat oranı yüzde 90, özel bankalarının ise yüzde 108 düzeyinde bulunuyor. Daha düşük kredi/mevduat oranı ile çalışan kamu bankalarının kredi kullandırmada elinin daha rahat olduğunu söyleyen Anadolu Bank Genel Müdür Yardımcısı Recep Atakan, “Son bir yıla bakarsak kamu bankalarının çok daha hızlı büyüdüğü görülüyor. Bunda uzun süre kredi piyasasında etkili olmayan kamu bankalarının yeniden dönüşü etkili oldu. Ancak son 4 yıla bakarsanız özel sektör bankalarının çok daha hızlı büyüdüğü görülüyor. Dolayısıyla, son bir yıla kredi/mevduat oranı açısından daha avantajlı giren kamu bankaları rahat büyüyor,” değerlendirmesinde bulundu.

EKONOMİ AJANDASI